Εγκύκλιοι της Ιεράς Συνόδου
«Ἀναγνωριζόμενοι τίτλοι ἰδιοκτησίας ἐκκλησιαστικῶν ἀκινήτων δυνάμει τοῦ ἄρθρου 51 παρ. 7 του Νόμου 4301/2014»(11/11/2014).
(Για να διαβάσετε το κείμενο σε μορφή PDF, επιλέξτε εδώ)
Αριθμ. Πρωτ. 5647
Διεκπ. 2613
Αθήνα 11ῃ Νοεμβρίου 2014
Πρός
τήν Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν Ἀθηνῶν,
τάς Ἱεράς Μητροπόλεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί
τάς Συνοδικάς Ἱ. Μονάς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Βάσει τῆς νέας διατάξεως τοῦ ἄρθρου 51 παρ. 7 του Νόμου 4301/2014 (ΦΕΚ τ.Α´ 223/7.10.2014), ἀναγνωρίσθηκαν ὡς ἰσχυροί τίτλοι ἰδιοκτησίας, οἱ ὁποῖοι δέν χρήζουν μεταγραφῆς στό Ὑποθηκοφυλακεῖο ἤ καταχωρίσεως στά κτηματολογικά βιβλία, ὅλα τά διατάγματα τά ὁποῖα προσδιόρισαν τήν μοναστηριακή περιουσία καί τήν διαχώρισαν σέ «διατηρουμένη» καί «ἐκποιητέα». Ἡ νέα διάταξη ὁρίζει ὅτι :
«7. Τά ἐκδοθέντα κατ᾿ ἐξουσιοδότηση τοῦ ἄρθρου 8 παρ. 2 τοῦ Νόμου 4684/1930 (Α´ 150), ὅπως κωδικοποιήθηκε μέ τό προεδρικό διάταγμα τῆς 14/22.4.1931 (Α´ 328), διαχωριστικά διατάγματα καί οἱ Πίνακες Α–Ε τῆς Σύμβασης τῆς 18.9.1952 (βασιλικό διάταγμα τῆς 26.9.1952, Α´ 289), ὅπως τροποποιήθηκε μέ τήν ἀπό 27.12.1968 Σύμβαση (Α´ 161), συνιστοῦν νόμιμους τίτλους ἰδιοκτησίας καί ἀποτελοῦν πλήρη ἀπόδειξη τῶν ἐμπραγμάτων δικαιωμάτων τῶν Ἱερῶν Μονῶν καί τοῦ Δημοσίου ἔναντι παντός τρίτου, χωρίς νά ἀπαιτεῖται μεταγραφή τους στά οἰκεῖα βιβλία μεταγραφῶν ἤ καταχώριση στά κτηματολογικά βιβλία.»
Ὁ νομοθέτης υἱοθέτησε τήν σχετική νομολογία τῶν πολιτικῶν δικαστηρίων, κατά τήν ὁποία «τά διαχωριστικά αὐτά διατάγματα συνιστοῦν ex lege τίτλο κυριότητας ὑπέρ τῆς ἀναφερόμενης σ᾿ αὐτά Μονῆς, μή ἐπιδεχόμενο ἀμφισβήτηση, διότι ἡ διαπίστωση τῆς κυριότητας ἐπί τῆς Μονῆς ἔγινε αὐθεντικά ἀπό τόν ἴδιο τό νομοθέτη. Γι᾿ αὐτό ἰσχύουν erga omnes καί ὄχι μόνο ἀπέναντι τοῦ Ἑλληνικοῦ Δημοσίου» (ΑΠ 1338/2010).
Ἐπίσης, μέ τήν ἀνωτέρω διάταξη ἀναγνωρίσθηκαν ὡς τίτλοι ἰδιοκτησίας καί οἱ πίνακες Α–Ε τῆς Συμβάσεως Ἐκκλησίας καί Πολιτείας τῆς 18.9.1952, ἡ ὁποία κυρώθηκε καί ἀπέκτησε ἰσχύ νόμου διά τοῦ Βασιλικοῦ Διαταγματος τῆς 26.9.1952 (ΦΕΚ τ.Α´ 289/8.10.1952). Οἱ πίνακες αὐτοί καθόρισαν τήν παραχωρούμενη στό Δημόσιο μοναστηριακή ἀγροτολιβαδική περιουσία, καθώς καί τήν παρακρατούμενη ἀπό τίς Ἱερές Μονές περιουσία, ὡς ἑξῆς :
«Πίναξ Α» : ἀγροί καί λιβάδια Ἱ. Μονῶν, παραχωρούμενα στό Δημόσιο (σελ. 1925 ΦΕΚ τ.Α´ 289/8.10.1952).
«Πίναξ Β» : ἀγροληπτικά καί ἐμφυτευτικά μοναστηριακά κτήματα παραχωρούμενα στό Δημόσιο (σελ. 2014 ΦΕΚ τ.Α´ 289/8.10.1952).
«Πίναξ Γ» : ἀγροί καί λιβάδια παραμένοντα στίς Ἱερές Μονές (σελ. 2074 ΦΕΚ τ.Α´ 289/8.10.1952).
«Πίναξ Δ» : ἀστικά ἀκίνητα τοῦ Δημοσίου παραχωρούμενα στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔναντι ἀποζημιώσεως γιά παραχωρούμενα μοναστηριακά ἀκίνητα (σελ. 2126 ΦΕΚ τ.Α´ 289/8.10.1952).
«Πίναξ Ε» : ἀστικά ἀκίνητα τοῦ Δημοσίου παραχωρηθησόμενα στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔναντι ἀποζημιώσεως γιά τά παραχωρηθησόμενα στό μέλλον μοναστηριακά ἀκίνητα (σελ. 2029 ΦΕΚ τ.Α´ 289/8.10.1952).
Ἡ ἀναγνώριση τῶν ἀνωτέρω διαταγμάτων καί πινάκων Α–Ε τῆς συμβάσεως τοῦ 1952 ὡς «τίτλων ιδιοκτησίας» γιά τίς Ἱ. Μονές λειτουργεῖ erga omnes, δηλαδή καί ἔναντι τοῦ Δημοσίου, τό ὁποῖο ἐξέδωσε τά Διατάγματα Διαχωρισμοῦ τῆς μοναστηριακῆς περιουσίας καί ἐπίσης ἦταν ἀντισυμβαλλόμενο στή Σύμβαση τῆς 18.9.1952.
Ἡ πρόβλεψη τῆς διατάξεως, ὅτι δέν ἀπαιτεῖται μεταγραφή στά βιβλία μεταγραφῶν τοῦ Ὑποθηκοφυλακείου ἤ καταχώριση τῶν διαταγμάτων καί πινάκων στά κτηματολογικά βιβλία, δέν σημαίνει ὅτι κατά τή διαδικασία κτηματογραφήσεως καί ἐντάξεως περιοχῶν στό Ἐθνικό Κτηματολόγιο ἀπό τόν Ο.Κ.Χ.Ε. δέν θά δηλωθοῦν τά σχετικά ἐμπράγματα δικαιώματα στά ἐπίμαχα μοναστηριακά ἀκίνητα, ἀλλά ὅτι διαθέτουν τίτλο ἰδιοκτησίας ἐκ τοῦ νόμου, συνεπῶς, ὁ τίτλος αὐτός, σέ συνδυασμό μέ κατάλληλο τοπογραφικό διάγραμμα, θά χρησιμεύσει γιά τή δήλωση τῶν ἐμπραγμάτων δικαιωμάτων τῶν Ἱερῶν Μονῶν, ὅταν κληθοῦν νά ὑποβάλουν δηλώσεις κατά τή φάση τῆς κτηματογραφήσεως.
Συνημμένως ἀκολουθοῦν πίνακες μέ τά Διατάγματα Διαχωρισμού τῆς μοναστηριακῆς περιουσίας ἀνά Ἱερά Μητρόπολη. Οἱ πίνακες Α–Ε τῆς Συμβάσεως τῆς 18.9.1952 ὑπάρχουν διαθέσιμοι στήν ἱστοσελίδα τοῦ Ἐθνικοῦ Τυπογραφείου www.et.gr (ΦΕΚ τ.Α´ 289/1962).
Πίνακες μέ τά Διατάγματα Διαχωρισμού τῆς μοναστηριακῆς περιουσίας ἀνά Ἱερά Μητρόπολη.
Ἐντολῇ τῆς Ἱερᾶς ΣυνόδουὉ Ἀρχιγραμματεύς† Ὁ Μεθώνης Κλήμης
