Κεντρική σελίδα Επιτροπής


ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΛΗΨΕΩΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΓΑΜΟΥ ΤΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ

Κατόπιν σεπτῆς ἐντολῆς τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Χριστοδούλου, θά δημοσιεύονται ἐφεξῆς Ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, πού σχετίζονται μέ τή Συνοδική Ἐπιτροπή ἐπί Δογματικῶν καί Νομοκανονικῶν Ζητημάτων καί ἔχουν χαρακτὴρα γενικώτερου ἐνδιαφέροντος. Σημειώνουμε ὅτι ἡ σύνθεση τῆς Ἐπιτροπῆς ἔχει ὡς ἑξῆς: Πρόεδρος ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Φιλίππων κ. Προκόπιος, Συνοδικός Σύνδεσμος ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Κορίνθου κ. Παντελεήμων, Μέλη: οἱ Σεβ. Μητροπολίτες Ἠλείας κ. Γερμανός καί Καισαριανῆς κ. Δανιήλ, ὡς καί οἱ Καθηγητές τοῦ Παν/μίου Ἀθηνῶν π. Χρυσόστομος Σαββᾶτος, κ. Σπυρίδων Τρωιάνος καί κ. Παναγιώτης Χριστινάκης. Γραμματεύς τῆς Ἐπιτροπῆς εἶναι ὁ π. Γεώργιος Φραγκιαδάκης.

Α΄ Ἑνα σοβαρό θέμα πού ἀπασχόλησε τήν Ἱερά Σύνοδο τόσο στή Συνεδρία τοῦ Νοεμβρίου ὅσο καί σέ ἐκείνη τοῦ Δεκεμβρίου, ἦταν τό συχνά προβαλλόμενο αἴτημα τοῦ διορισμοῦ ἀλλοδαπῶν κληρικῶν στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος.

Ἐπί τοῦ θέματος τῆς προσλήψεως ἀλλοδαπῶν κληρικῶν ὡς ἐφημερίων στήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἡ Ἱερά Σύνοδος ἔχει κρίνει ἐπανειλημμένως ὅτι εἶναι δυνατόν νά προσλαμβάνονται ἀλλοδαποί κληρικοί, μέ τούς ἀκόλουθους ὅρους:

α) Ὁ διορισμός τους θά γίνεται ἀποκλειστικά γιά σπουδές, πάντοτε μέ φειδώ καί ὕστερα ἀπό συνεννόηση μέ τήν ἐκκλησιαστική τους Ἀρχή.

β) Ἡ παρουσία τους στά ὅρια τῆς Ἐκκλησίας θά ἔχει τόν χαρακτῆρα τῆς προσωρινότητας καί μετά τή λήξη τῶν σπουδῶν τους θά ἐπιστρέφουν στήν Ἐκκλησία τους, ὥστε νά προσφέρουν ἐκεῖ τίς πολύτιμες ὑπηρεσίες τους.

γ) Ὁ διορισμός τῶν ἀλλοδαπῶν, προσωρινῶν πάντοτε ἐφημερίων, προαπαιτεῖ τήν ἔγκριση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

Τίς λεπτομέρειες τῶν ἀνωτέρω ρυθμίζουν τά ἀκόλουθα Ἐγκύκλια Σημειώματα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου: 3559/1273/7-11-95, 2975/1221/1-6-99, 905/439/21-22-000 & 452/ 333/16-2-2004. Οἱ θέσεις αὐτές τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μας εἶναι πάγιες, ὅπως φαίνεται τόσο ἀπό τό χρόνο τῶν Ἐγκυκλίων ὅσο καί ἀπό τίς σχετικές ἀποφάσεις Της, ὅπως ἡ 3784/1427/16-12-1996 καί ἡ πρόσφατη 5174/3050/19-12-2005 σχετική, πού κινεῖται καί αὐτή στό ἴδιο πνεῦμα.

Μή σύννομη εἶναι ἡ περίπτωση τῆς προσλήψεως ἀλλοδαπῶν κληρικῶν καί τῆς ἀποσπάσεώς τους στή συνέχεια σέ Ἱερές Μητροπόλεις τοῦ Ἐξωτερικοῦ. Σύμφωνα μέ τόν Νόμο 590/1977 «Περί Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος», ἄρθρο 60, παρ. 1, ἐπιτρέπεται ἡ ἀπόσπαση Ἐφημερίων καί Διακόνων τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος σέ Ὀρθόδοξους Ἱερούς Ναούς τοῦ Ἐξωτερικοῦ καί σέ Ἱεραποστολικές περιοχές γιά δύο ἔτη, μέ δυνατότητα ἀνανεώσεως. Ἡ ρύθμιση ὅμως αὐτή ἀναφέρεται σέ μόνιμους Ἐφημερίους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, πού ἔχουν «ὀργανική θέση», ὅπως ὁρίζεται ρητά καί δέν καλύπτει τούς ἀλλοδαπούς προσωρινούς ἐφημερίους. Πρόσφατη σχετική Ἀπόφαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου εἶναι ἡ μέ ἀριθμ 4877/3047/19-12-2005.


Β΄. Τό θέμα τῶν διεζευγμένων κληρικῶν ἀπασχολεῖ ἀσφαλῶς τήν Ποιμαίνουσα Ἐκκλησία, δεδομένου μάλιστα ὅτι ὁ Ἱερέας Ποιμένας ἀπέτυχε, ὑπαίτια ἤ ὄχι, νά διευθετήσει τά τοῦ οἴκου του, ὅπως ἀπαιτεῖ ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, ὅρισε ἡ Ἁγία Γραφή καί θέσπισαν οἱ Θεοφόροι Πατέρες. Στενά συνυφασμένο μέ αὐτό εἶναι καί τό κατά καιρούς διατυπούμενο αἴτημα τοῦ δευτέρου γάμου τῶν κληρικῶν, πού εἶναι σέ κατάσταση χηρείας. Ἡ Ἱερά Σύνοδος ἀσχολήθηκε ἐπανειλημμένως μέ τά συγκεκριμένα προβλήματα καί ἀνέθεσε στην Ἐπιτροπή Δογματικῶν καί Νομοκανονικῶν Ζητημάτων τήν ὑποβολή ἐμπεριστατωμένης προτάσεως. Ἡ σοβαρότητα τοῦ θέματος προκάλεσε τρεῖς ἄρτιες Εἰσηγήσεις. Εἶναι τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Ἠλείας κ. Γερμανοῦ, τοῦ Πανοσιολογιωτάτου Ἀρχιμανδρίτου Χρυσοστόμου Σαββάτου, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν καί τοῦ Ἐλλογιμωτάτου κ. Σπυρίδωνος Τρωιάνου, Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τῆς Νομικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.

Τό συμπέρασμα πού ἐξάγεται τόσο ἀπό τίς Εἰσηγήσεις ὅσο καί ἀπό τή διαλογική συζήτηση πού ἀκολούθησε εἶναι τό ἀκόλουθο:

α) Ἐπί τοῦ θέματος τῆς κανονικῆς καταστάσεως τῶν διεζευγμένων κληρικῶν, ὑφίσταται καταρχήν νομοκανονικό πρόβλημα. Ὁ οἰκεῖος Μητροπολίτης ὀφείλει νά ἐρευνήσει τούς λόγους τῆς διαζεύξεως καί νά διαπιστώσει ἄν ἐμπίπτουν στούς περιορισμούς πού κωλύουν τήν Ἱερωσύνη, ὁπότε βέβαια καί θά θέσει σέ ἐφαρμογή τίς διατάξεις τοῦ Νόμου «Περί Ἐκκλ/κῶν Δικαστηρίων καί τῆς πρό αὐτῶν διαδικασίας». Ἡ ἠθική διάσταση τοῦ ζητήματος ἔχει προφανῶς ἄλλες ἀπαιτήσεις, πού θά πρέπει νά ἀπασχολήσουν τόν «κρινόμενο» κληρικό σέ συνεργασία μέ τό Γέροντά του, ὥστε νά βρεθεῖ ἡ πρόσφορη λύση γιά τήν περαιτέρω ἱερατική παρουσία καί προσφορά του.

β) Ἐπί τοῦ θέματος συνάψεως δευτέρου θρησκευτικοῦ γάμου τῶν κληρικῶν ἐκείνων πού χήρευσαν, οἱ θεῖοι καί ἱεροί Κανόνες, ΙΖ΄ & ΚΣΤ΄ Ἁγίων Ἀποστόλων, ΙΒ΄ Μ. Βασιλείου, Ι΄ Ἀγκύρας, Γ΄ & ΣΤ΄ τῆς Πενθέκτης, ἀπαγορεύουν ρητῶς μιά τέτοια δυνατότητα.

Ἡ Ἐκκλησία ὡστόσον εἶναι δυνατόν νά ἐπιληφθῆ μεμονωμένων συγκεκριμένων περιπτώσεων, μέ πνεῦμα ἐπιεικείας καί οἰκονομίας ἀλλά καί ὅρους σαφῶς προσδιωρισμένους.


Γ΄. Τό θέμα τοῦ ἐνδεχόμενου νέου γάμου διεζευγμένης ἤ χήρας πρεβυτέρας δέν εἶναι ἥσσονος σημασίας, δεδομένου ὅτι ἡ Πρεσβυτέρα κατέχει μιά υψηλή θέση μέσα στήν Ενορία καί γι’ αὐτό πολλοί λαϊκοί τῆς ἀσπάζονται τό χέρι, θεωρώντας την σάν κάτι ἱερό, πλάι στόν ἱερέα σύζυγό της. Ἐκείνη συνεπῶς ὀφείλει νά ἐναρμονίσει τή ζωή της μέ τήν ὑψηλή ἀποστολή τοῦ συζύγου της, Λειτουργοῦ τῶν Θείων Μυστηρίων καί Ποιμένα τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, συνδράμοντας τό ἔργο του καί ἀνακουφίζοντας τούς ταλαιπωρημένους συνανθρώπους μας. Ὅταν ἐνστερνισθεῖ πλήρως αὐτές τίς ἀρχές καί ἀξίες, τό μόνο πού θά πρέπει νά τήν ἀπασχολήσει, σέ περίπτωση ἐκδημίας τοῦ συντρόφου της, εἶναι ἡ κατά Θεόν βιοτή καί ἡ ἐνασχόλησή της σέ ἔργα κοινωνικῆς εὐποιίας καί ἀγάπης .

Ὡστόσο ἡ Ἐκκλησία, ὡς στοργική Μητέρα, συμβουλεύει καί δέν ἐπιβάλλει, εἰσηγεῖται καί δέν ἀπαιτεῖ ἀναγκαστική συμμόρφωση. Κατ’ Οἰκονομίαν λοιπόν κρίνοντας τά πράγματα, ἔχει ἀποφασίσει ἀπό ἐτῶν νά μήν προβάλλει ἀντίρρηση σέ ἐνδεχόμενη αἴτηση χηρευσάσης πρεσβυτέρας πού θά ἤθελε νά τελέσει δεύτερο γάμο. Σχετικές μέ αυτή τήν Οἰκονομία εἶναι οἱ Ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου μέ ἀρ. 1992/22ΝΚ/1163/26-6-2002 καί 5006/3048/19-12-2005.


π. Γεώργιος Φραγκιαδάκης
Γραμματεύς τῆς Ἐπιτροπῆς

Κεντρική σελίδα Επιτροπής