|
(Κανονισμός υπ’ αριθμ. 101/1998 της Ιεράς Συνόδου «Περί συστάσεως, οργανώσεως και λειτουργίας της Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος»)
γιὰ τὸ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑ Ποντιφικὸ Συμβούλιο γιὰ τὴν Ποιμαντικὴ Μέριμνα ῾Υγείας 17-19 Νοεμβρίου 2005, Βατικανὸ ΑΝΑΦΟΡΑ Μητροπολίτου Μεσογαίας & Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Βασικὰ τὸ Συνέδριο εἶχε ἐνημερωτικὸ χαρακτῆρα καὶ στὸ ἐπιστημονικό του μέρος καὶ στὸ θεολογικό. Συμμετεῖχαν 32 ὁμιλητὲς (ἐκ τῶν ὁποίων δύο ᾿Ορθόδοξοι ἐπιστήμονες, ὁ ἕνας γιατρὸς ἀπὸ τὴν ᾿Αγγλία (Pr. George Fraser) καὶ ὁ ἄλλος γενετιστής, ὁ καθ. Στυλιανὸς ᾿Αντωναράκης ἀπὸ τὴν Γενεύη), οἱ ὁποῖοι καὶ παρουσίασαν ὅλο τὸ φάσμα τῆς σχετικῆς μὲ τὸ θέμα γνώσης καὶ τοῦ συναφοῦς προβληματισμοῦ. Δὲν ὑπῆρξε καθόλου διάλογος ἢ δημόσια συζήτηση. Τὸ γεγονὸς αὐτό, παρὰ τὰ μειονεκτήματά του, εἶχε καὶ τὴν θετική του πλευρά· ἀποφεύχθηκαν ἔτσι οἱ ἀτέρμονες συζητήσεις, οἱ προκλητικὰ ἄστοχες παρεμβάσεις, οἱ ἀδικαιολόγητες φορτίσεις καὶ ἐπεκράτησε μιὰ ἀτμόσφαιρα καλῆς μαθητείας. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, δὲν ὑπῆρχε ἡ ζωντάνια καὶ ἡ δυναμικὴ τῆς ὑγιοῦς ἀμφισβήτησης καὶ τοῦ κοινοῦ προβληματισμοῦ. Οἱ ὁμιλητὲς ἦταν προφανῶς ἐπιστήμονες, οἱ περισσότεροι μὲ ἐμφανῆ ρωμαιοκαθολικὴ εὐσέβεια, μὲ πολὺ καλὴ καὶ ἐπεξεργασμένη γνώση τοῦ ἀντικειμένου τους, προερχόμενοι ἀπὸ εὐρύτατο φάσμα ἐμπλεκομένων ἐπιστημῶν καὶ εἰδικοτήτων (βιολόγοι, γενετιστές, θεολόγοι, φιλόσοφοι, πολιτικοί, κοινωνικοὶ λειτουργοί κ.λπ.). ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ Τὸ Συνέδριο ἦταν χωρισμένο σὲ τρία μέρη. Τὸ πρῶτο ἀναφερόταν στὴν ἐπιστημονικὴ πραγματικότητα, τὸ δεύτερο στὴν θεολογικὴ καὶ θρησκευτικὴ θεώρηση τοῦ μυστηρίου τῆς ζωῆς καὶ τὸ τρίτο στὸ πρακτικό, στὸ τί δηλαδὴ θὰ ἔπρεπε ἀπὸ ἐδῶ καὶ ἐμπρὸς νὰ γίνει. Τὸ ἐπιστημονικὸ μέρος περιελάμβανε θέματα ὅπως τὶς συγχρονες διαστάσεις τῆς γενετικῆς, τὸ μέλλον καὶ τὶς προοπτικὲς τῆς γονιδιωματικῆς καὶ μετα-γονιδιωματικῆς, τὶς χρωμοσωματικὲς καὶ συγγενεῖς ἀνωμαλίες καὶ ἀσθένειες, τὶς μονογονιδιακὲς καὶ πολυγονιδιακὲς ἀσθένειες, τὴν γενετικὴ προδιάθεση τοῦ καρκίνου καὶ τῶν ἐσχάτως ἐμφανισθεισῶν ἀσθενειῶν, τὴν ἰατρικὴ βοήθεια τῶν ἀσθενῶν καὶ τῶν οἰκογενειῶν τους, τὸ ἐνδεχόμενο σφαλμάτων καὶ τὴν ἀνάγκη ὀρθοκρισίας τῶν γιατρῶν, τὶς διαγνωστικὲς ἐξετάσεις γενετικῶν νοσημάτων, τὴν γενετικὴ παρακολούθηση πληθυσμῶν, τὴν γονιδιακὴ θεραπεία, τὶς δράσεις τῆς UNESCO καὶ τὴν διεθνῆ συνεργασία στὸν τομέα τῆς γενετικῆς ἔρευνας. Στὸ δεύτερο μέρος, παρουσιάσθηκε ἡ ἱστορία τῆς ἀνθρώπινης γενετικῆς, ἡ ρωμαιοκαθολικὴ θεολογικὴ προσέγγιση, ἡ ἠθική, ὁ προβληματισμὸς τῆς εὐγονικῆς, ἡ ποιμαντική, καὶ οἱ τοποθετήσεις τῶν μεγάλων θρησκειῶν ὅπως τοῦ ᾿Ισλάμ, τοῦ ᾿Ιουδαϊσμοῦ, τοῦ ᾿Ινδουϊσμοῦ καὶ τοῦ Βουδδισμοῦ. Τὸ τελευταῖο μέρος τοποθέτησε τὴν γενετικὴ στὸ φόντο τοῦ σύγχρονου πολιτισμοῦ, παρουσίασε τὴν προβληματικὴ τῆς σχετικῆς ἔρευνας, τὸν ρόλο τῶν ᾿Επιτροπῶν Βιοηθικῆς, τὸ μέτρο, τὸν ἔλεγχο καὶ τὰ διλήμματα τῆς προληπτικῆς γενετικῆς, τὸν κοινωνικὸ διάλογο γιὰ τὶς γενετικὲς ἀσθένειες, τὴν οἰκουμενικὴ παράμετρο, τὴν ἀνάγκη παιδείας καὶ εὐρύτερης ἐνημέρωσης καὶ κατάρτισης καὶ τὴν ἠθικὴ τῆς συμβουλευτικῆς. Μετὰ τὸ τέλος τοῦ Συνεδρίου, ὅλοι οἱ σύνεδροι ὁδηγήθηκαν στὸ Apostolic Palace (τὸν τόπο διαμονῆς τοῦ Ποντίφηκος καὶ τὸ κτίριο τῶν Κεντρικῶν ῾Υπηρεσιῶν τοῦ Βατικανοῦ), ὅπου ξεναγήθηκαν καὶ στὴ συνέχεια, στὴν κεντρικὴ αἴθουσα τοῦ κτιρίου, ὁ πάπας ἀπηύθυνε δεκαπεντάλεπτο μήνυμα στὰ ᾿Ιταλικὰ περὶ τοῦ θέματος τοῦ Συνεδρίου (᾿Ανθρώπινο Γονιδίωμα) καὶ τῶν ἐπισήμων θέσεων τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς ᾿Εκκλησίας. Κατὰ τὸν χαιρετισμό, ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος συνομίλησε γιὰ λίγο μὲ τὸν πάπα Βενέδικτο XVI, τοῦ ἐξέφρασε τὶς εὐχαριστίες του γιὰ τὴν τιμητικὴ πρόσκληση, μετέφερε τὴν διάθεση συνεργασίας μας στὰ θέματα τῆς Βιοηθικῆς καὶ διεπίστωσε τὴν καλὴ ἐνημέρωση τοῦ ποντίφηκα γιὰ τὶς δραστηριότητες καὶ πρωτοβουλίες τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος καὶ τῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Ἱερᾶς Συνόδου στὸν τομέα αὐτόν. Ὁ πάπας ζήτησε νὰ συνεχισθεῖ συντονισμένα ἡ συνεργασία καὶ ἡ κοινὴ προσπάθεια. ΣΧΟΛΙΑ - ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ 1) Δεῖγμα τῆς σημασίας ποὺ δίνει τὸ Βατικανὸ στὰ θέματα τῆς Βιοηθικῆς ἦταν ὁ μεγάλος ἀριθμὸς προσκεκλημένων συνέδρων, ὁ χῶρος τοῦ Συνεδρίου, δηλαδὴ τὸ Κεντρικὸ Συνοδικὸ Χὼλ τοῦ Βατικανοῦ, ἡ μεγάλη δημοσιότητα καὶ φυσικὰ ἡ τελικὴ παρέμβαση τοῦ ἰδίου τοῦ πάπα. 2) Τὸ ἐπιστημονικὸ ἐπίπεδο τοῦ ὅλου συνεδρίου ἦταν ἱκανοποιητικό. Διέθετε μεγάλο θεματολογικὸ εὖρος, διακρινόταν γιὰ τὴν παροχὴ σύγχρονης γνώσης, ἐστερεῖτο ὅμως διαλόγου καὶ συνεπῶς ὑγιοῦς ἀντιλόγου. ῾Η ὅλη ἀτμόσφαιρα καὶ λογικὴ εἶχε τὰ χαρακτηριστικὰ τῆς σκέψης ποὺ κατευθύνεται πάνω στὸν αὐστηρὸ ἄξονα τῆς καθολικῆς ἠθικῆς καὶ θεολογικῆς ἀντίληψης. Μὲ τὸ δεδομένο αὐτό, χωρὶς νὰ ἀδικοῦμε τὴν ἀλήθεια, πιστεύω πὼς θὰ μπορούσαμε νὰ ἰσχυρισθοῦμε ὅτι ἡ ὅλη προσέγγιση τῶν θεμάτων καὶ σὲ ἐπιστημονικὸ καὶ σὲ θεολογικὸ ἐπίπεδο, τὴν ὁποία ἀκολουθοῦμε ἐμεῖς ὡς Ἐπιτροπὴ Βιοηθικῆς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ γενικότερα ὡς Ὀρθόδοξοι, ἔχει περισσότερη ἐλευθερία, εἶναι πιὸ διεισδυτικὴ καὶ συνεπῶς πιὸ κοντὰ στὴν ἀλήθεια. 3) ῾Η συμμετοχή μας σὲ τέτοια συνέδρια θεωρῶ πὼς εἶναι ἐπιβεβλημένη διότι μᾶς πλουτίζει μὲ γνώσεις, διευρύνει τὴν γενικότερη ἀντίληψη καὶ σκέψη μας, ἀνοίγει διαύλους ἐπικοινωνίας καὶ δημιουργεῖ ἐπαφὲς καὶ γνωριμίες μὲ ἀξιόλογα πρόσωπα, διευκολύνει ἀποτελεσματικὲς καὶ συντονισμένες συνεργασίες, κρίνει καὶ στὴν οὐσία ἀξιολογεῖ τὸ δικό μας ἔργο, καταδεικνύει τὴν μοναδικότητα καὶ τὸν πλοῦτο τῆς ᾿Ορθοδόξου παραδόσεως καὶ θεολογίας καὶ τέλος συχνὰ παρέχει τὴν εὐκαιρία νὰ καταθέτουμε τὸν λόγο μας ὡς μαρτυρία.
|
 |
|