ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Έσβησε η ψυχή του Βυζαντινού Μουσείου

Σε κλίμα συγκίνησης, προεξάρχοντος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, τελέστηκε το μεσημέρι της Τρίτης η κηδεία του διευθυντή του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Δημήτρη Κωνστάντιου στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών. Έπειτα από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο, ο Δημήτρης Κωνστάντιος έφυγε πρόωρα, σε ηλικία 59 ετών. Καθηγητής στα Πανεπιστήμια της Πάτρας και του Αιγαίου με αντικείμενο τη μελέτη και διαχείριση πολιτιστικών πόρων, υπήρξε εμπνευσμένος δάσκαλος και παράδειγμα ήθους.

Η μεγάλη του αγάπη ήταν το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, που αναμόρφωσε ριζικά τα τελευταία 10 χρόνια που το διηύθυνε. Κατόρθωσε να το μετατρέψει από ένα κλειστό επιστημονικό ίδρυμα σε έναν ανοιχτό πολιτιστικό χώρο. Ολοκληρώνοντας και εκσυγχρονίζοντας τα κτήρια και πραγματοποιώντας την επανέκθεση των συλλογών του, «έβγαλε» την εικόνα του Βυζαντίου από τα μουσειακά στερεότυπα, αποκαλύπτοντας το μεγαλείο της λάμψης του. Με όραμα, επιμονή και αισιοδοξία κατέστησε το μουσείο ενεργό, «ανοικτό» στο ευρύ κοινό, σύγχρονο φορέα πολιτισμού και επιστήμης.

Στην εξόδιο ακολουθία παρέστησαν ο υπουργός Πολιτισμού και τουρισμού κ. Γερουλάνος, ο υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Βενιζέλος, ο πρώην υπουργός Πολιτισμού κ. Μπένος, διευθυντές μουσείων, πανεπιστημιακοί καθηγητές, αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, συντηρητές, μουσειολόγοι, εικαστικοί και πλήθος κόσμου.

Ακολουθούν αποσπάσματα από συνέντευξη που είχε παραχωρήσει ο Δημ. Κωνστάντιος στο διαδικτυακό πολιτιστικό κέντρο της Εκκλησίας της Ελλάδος www.artopos.gr

Το μουσείο είναι σαν το ποδήλατο…πρέπει να τρέχει πάντα! Αν δεν τρέχει, πέφτει. Δεν αρκεί μια μόνιμη έκθεση. Είναι ένας πολιτιστικός οργανισμός, που οφείλει να φέρνει κόσμο εδώ. Να παράγει γεγονότα, γνώση. Επομένως, πρέπει να κάνει μία σειρά από πράγματα τα οποία θα τραβήξουν αφενός τον κόσμο κι αφετέρου την επιστημονική κοινότητα.

[…] Επανειλημμένως το έχω πει ότι για μένα προσωπικά οι βυζαντινές εκκλησίες πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος, ώστε να λειτουργούνται. Έγιναν για να λειτουργούνται και ως τέτοια μνημεία θα πρέπει να εξακολουθήσουν να κρατούν το χαρακτήρα τους. Δεν εννοώ καθόλου να γίνουν ενοριακές εκκλησίες. Ορισμένες απ’ αυτές, άλλωστε, δεν χτίστηκαν για το σκοπό αυτό. Άλλο αυτό όμως κι άλλο να μη λειτουργούνται καθόλου και να μετατρέπονται σ’ ένα χώρο μιας στεγνής θα χαρακτήριζα αισθητικής, ως ένα μόνο αισθητικό μνημείο. Γιατί ο χαρακτήρας του ως τέτοιου μνημείου, εμπεριέχει κι άλλα πράγματα. Θέλω να πω δηλαδή, ότι η μυρωδιά από το λιβάνι είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ίδιου του μνημείου. Χωρίς αυτό δεν ολοκληρώνεται. Να σας φέρω ένα παράδειγμα: φανταστείτε την παλιά πόλη της Ρόδου, χωρίς τους κατοίκους. Και φανταστείτε ωραία ιπποτικά κτίρια μόνο. Είναι το ίδιο; Είναι το ίδιο σαν κι αυτό που είναι σήμερα, που σφύζει από ζωή, που το συνολικό αυτό μνημείο που λέγεται ιστορική πόλη, είναι αναπόσπαστο κομμάτι με τους κατοίκους που κατοικούν εκεί; Εννοώ τις φωνές, τις μυρουδιές, άυλα πράγματα της κληρονομιάς, που είναι αναπόσπαστα κομμάτια του μνημείου. Έτσι λοιπόν και στις βυζαντινές εκκλησίες η λειτουργία πρέπει να γίνεται δυο-τρεις φορές μέσα στο χρόνο, ώστε να είναι πράγματι εκκλησία. Πώς θα γίνει αυτό, νομίζω ότι μπορεί να βρεθεί μια φόρμουλα.

[…] Τα οικονομικά ενός μουσείου είναι μεγάλο πρόβλημα. Και δεν είναι μόνο στην Ελλάδα έτσι. Παντού βλέπω τα μουσεία να αντιμετωπίζουν προβλήματα. Το μουσείο είναι ένας ακριβός οργανισμός. Πολλές φορές τα έσοδα δεν επαρκούν για τα έξοδα. Μια έκθεση είναι πολυδάπανη δράση. Από την ασφάλεια, τη συντήρηση, το στήσιμο, όλα. Τίποτε στη δουλειά μας δεν είναι απλό. Τίθεται λοιπόν επιτακτικά το θέμα της οικονομικής κατάστασης των μουσείων. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να γίνει μια αλλαγή. Νομίζω ότι μερικά μουσεία πρέπει ν’ αλλάξουν το νομικό τους status∙ πρέπει δηλαδή, να πάψουν να είναι δημόσιες υπηρεσίες και να γίνουν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Οπωσδήποτε όμως να υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και σε αυτό είμαι κάθετος. Δεν μπορούν τα εθνικά μουσεία με αντικείμενα που ανήκουν στο σύνολο, να ιδιωτικοποιηθούν. Πρέπει ωστόσο να έχουν λειτουργική αυτονομία. Δεν είναι δυνατό για οποιοδήποτε θέμα να πρέπει να πάρεις άδεια από την κεντρική υπηρεσία. Δεν μπορείς έτσι να κάνεις μια πολιτική εσόδων. Όλα αυτά πηγαίνουν στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων ή οπουδήποτε αλλού. Πολλά από τα μουσεία στην Ευρώπη έγιναν πιο ευέλικτα, γιατί άλλαξαν το νομικό τους status και έγιναν πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Έτσι πιστεύω πως πρέπει να γίνουν και στην Ελλάδα. Το κράτος να επιχορηγεί αυτό που πρέπει στο εθνικό μουσείο κι από εκεί το κάθε ένα χωριστά, να χαράζει μια πολιτική δική του: Μια πολιτική εσόδων, μια πολιτική εκδόσεων, ώστε να μην επιβαρύνουν το κράτος αλλά να μπορούν να βρουν και από αλλού πηγές. Μια πολιτική χορηγιών, ώστε να μπουν στο γίγνεσθαι των μουσείων της Ευρώπης. Ήρθε η ώρα πιστεύω να γίνει αυτή η αλλαγή στην Ελλάδα. Έτσι σιγά σιγά θα λυθούν και τα οικονομικά προβλήματα που υπάρχουν μέχρι σήμερα.

Κορυφή σελίδας

Λειτουργήθηκαν ξανά οι Αϊτινοί αδελφοί μας

Με ιδιαίτερη κατάνυξη πραγματοποιήθηκε η πρώτη Θεία Λειτουργία μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Αϊτή. Στη Θεία Λειτουργία, που έγινε στον καταυλισμό που στήθηκε στο οικόπεδο της Ιεραποστολής, προηξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεξικού και Κεντρώας Αμερικής κ. Αθηναγόρας. Ο Σεβασμιώτατος έφθασε στην Αϊτή με το Κυβερνητικό αεροσκάφος της Ελληνικής Κυβερνήσεως μαζί με τον Υφυπουργό Εξωτερικών Εξοχ. κ. Π. Κουβέλη, και τον Γεν. Διευθυντή κ. Κωστή Δήμτσα της Μ.Κ.Ο. «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ», της Εκκλησίας της Ελλάδος.

«Οι εικόνες που αντικρίσαμε στην Αϊτή περιγράφονται με μία μόνο λέξη: “συγκλονιστικές”. Η χώρα βρίσκεται σε πλήρη καταστροφή. Χιλιάδες παιδιά στους δρόμους, ενώ παντού οι άνθρωποι αναζητούν λίγο φαγητό. Από τους ιερείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας περιθάλπονται περίπου 3.000 χιλιάδες άνθρωποι. Το σχολείο και η εκκλησία έχουν πλήρως καταστραφεί». Μ’ αυτόν τον τρόπο περιέγραψε ο κ. Δήμτσας την κατάσταση που είδε στη σεισμόπληκτη χώρα. Τόσο ο Πρόεδρος όσο και ο Πρωθυπουργός της χώρας εξέφρασαν τις ευχαριστίες τους για τη βοήθεια που μεταφέρθηκε λέγοντας ότι έφτασε σε κρίσιμη στιγμή καθώς τα τρόφιμα άρχιζαν να εξαντλούνται. Επίσης, ο κ. Δήμτσας τόνισε ότι πριν το Πάσχα από την Μ.Κ.Ο. «Αλληλεγγύη» και τις Ιερές Μητροπόλεις θα σταλεί και νέα ανθρωπιστική βοήθεια ενώ με τα χρήματα που θα συγκεντρωθούν θα εξεταστεί με τις αρμόδιες υπηρεσίες το ενδεχόμενο ανέγερσης κατοικιών φιλοξενίας για τα ορφανά του δρόμου της πρωτεύουσας Port-au-Prince.

Το αεροσκάφος μετέφερε στο λαό της Αϊτής 50 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας εκ μέρους της Ελληνικής Κυβερνήσεως και της Εκκλησίας της Ελλάδος και φάρμακα της Ελληνικής μονάδας των «Ιατρών του Κόσμου». Μόλις έφθασε στην Αϊτή, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης ζήτησε από τον εκεί κλήρο του να επισκεφθεί τα σπίτια τους και τα κτήρια όπου στεγάζονταν τα σχολεία και ο Ναός μας, για να επιθεωρήσει την ζημιά που υπέστησαν. Συγκινημένος, ο Σεβασμιώτατος παρατήρησε, «δεν περίμενα τόση μεγάλη καταστροφή. Άλλο να τα βλέπεις στην τηλεόραση και άλλο από κοντά». Όλα τα κτήρια όπου στεγάζονταν τα σχολεία και ο Ναός μας, ως και τα σπίτια των ιερέων, υπέστησαν μεγάλες ζημιές, ώστε θα χρειασθούν σοβαρές επιδιορθώσεις, ή ακόμη θα πρέπει να κατεδαφισθούν και να ανεγερθούν εξ αρχής. Ο Σεβασμιώτατος επισκέφθηκε επίσης το οικόπεδο της Ιεράς Μητροπόλεως, όπου προγραμματίζεται μελλοντικά να ανεγερθεί ολόκληρο συγκρότημα (Ναόε, Σχολείο, Κλινική και οικία ιερέως).

Κορυφή σελίδας

“Οι καρδιές των Ορθοδόξων χτυπούν στη ίδια συχνότητα”

Στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, στην παραμεθόρια πόλη της Βουλγαρίας Ιβαήλογκραντ, συναντήθηκαν την Κυριακή και συλλετούργησαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλιππουπόλεως κ. Νικόλαος και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου κ. Δαμασκηνός, επ΄ ευκαιρία τοπικής εορτής επί τη μνήμη του Αγίου Τρύφωνος, προστάτου των αμπελουργών, καθώς η πόλη φημίζεται για τα κρασιά και την αμπελοκαλλιέργειά της.

Οι δύο Ιεράρχες λειτούργησαν στον Ιερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, συμπαραστατούμενοι από πλήθος κληρικών από τις δύο επαρχίες Διδυμοτείχου και Φιλιππουπόλεως και παρουσία πλήθος πιστών Βουλγάρων και Ελλήνων που προσήλθαν από το συνοριακό πέρασμα του Κυπρίνου που άνοιξε ειδικά για την περίσταση.

Με συγκίνηση οι δύο Αρχιερείς επεσήμαναν ότι η “πίστη ενώνει και καταρρίπτει τα σύνορα. Μπορεί οι λαοί μας να μιλούν διαφορετικές γλώσσες αλλά οι ρυθμοί της Ορθόδοξης καρδιάς χτυπούν στην ίδια συχνότητα”.

Ήταν μια όμορφη ευκαιρία επικοινωνίας των δύο Αρχιερέων, οι οποίοι για μια ακόμη φορά επιβεβαίωσαν την αδελφική τους φιλία και την αναγκαιότητα συνεργασίας των δύο όμορων Μητροπόλεων.

Κορυφή σελίδας

“Από την υπερπληροφόρηση στην παραπληροφόρηση”

του Μητροπολίτη Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας και Μήλου κ. Δωρόθεου
“Ο Απόστολος Παύλος μας προτρέπει να γνωρίσουμε την αλήθεια, και η αλήθεια θα μας ελευθερώσει... Θα μας ελευθερώσει από την άγνοια, τη γενεσιουργό αιτία κάθε προλήψεως, δεισιδαιμονίας και πνευματικής αναπηρίας. Αλλά προαπαιτούμενο της κατάκτησης της αλήθειας είναι η γνώση δια της ενημέρωσης. Για τον κόσμο, ενημέρωση είναι η γνώση της καθημερινής πραγματικότητας, μια διαδικασία, μέσω της οποίας πληροφορείται, ενημερώνεται, διαμορφώνεται, μορφώνεται και μαθαίνει πως να βλέπει και να κατανοεί ανθρώπους και γεγονότα.

Η Εκκλησία χρησιμοποιεί μια άλλη λέξη, που είναι θεμελιακής σημασίας, τη λέξη Ευαγγέλιο! Ο λόγος και η διδαχή της Εκκλησίας, η καλή είδηση, η σωτήρια ενημέρωση. Η εποποιία της ιεραποστολής, από τα Αποστολικά χρόνια, μέχρι σήμερα δεν είναι παρά μια συνεχής προσπάθεια ενημέρωσης του ανθρώπου για τη χαρούμενη είδηση της επανασύνδεσής του με το Δημιουργό του και της επαναφοράς του στο πρωτόκτιστο κάλλος! Κατά συνέπεια, η Εκκλησία χρησιμοποιεί και ''εκμεταλλεύεται'' κάθε πρόσφορο μέσο για την ''ενημέρωση'', τον ευαγγελισμό του ανθρώπινου γένους, ακολουθώντας τις δυνατότητες της τεχνολογικής εξέλιξης που, εκ πρώτης όψεως, διευκολύνουν τη μεταφορά του λόγου και της διδασκαλίας Της, όχι πλέον σε ατομικό, αλλά σε μαζικό επίπεδο. Αυτή η δυνατότητα, βέβαια, παρέχεται σε όλους, χωρίς αυτό κατ' ανάγκη να σημαίνει ''κίνδυνο'' για τη δυναμική του ευαγγελικού κηρύγματος. Πάντοτε, η Εκκλησία είχε να αντιπαλέψει με ορατούς και αόρατους αντιπάλους, και είναι γεγονός ότι συχνά δεν βρίσκονταν σε πλεονεκτική θέση...

Η διαρκώς επεκτεινόμενη χρήση του Διαδικτύου, όμως, της πρόσφερε τεράστιες δυνατότητες... Στις ατελείωτες και αναρίθμητες λεωφόρους του κυκλοφορεί ανεμπόδιστα και ελεύθερα το μήνυμά της, και μάλιστα σε εύληπτη, εποπτική και αναλυτική μορφή, αξιοποιώντας και το γραπτό λόγο και τον ήχο και την εικόνα. Δυστυχώς, όμως, και αυτό ισχύει για την ενημέρωση γενικώτερα ''είχαμε τη σοφία και την πνίξαμε στη γνώση, είχαμε τη γνώση και χαθήκαμε στην πληροφορία'', όπως προσφυέστατα διαπίστωσε ο T.S. Eliot.

Η υπερπληροφόρηση προκαλεί σύγχυση. Το σημαντικό χάνεται στο ασήμαντο, το χρήσιμο εξαφανίζεται μέσα στο πλήθος των άχρηστων πληροφοριών και έτσι αμβλύνεται η ικανότητα του δέκτη των πληροφοριών να κρίνει και να επιλέγει. Είναι φυσικό κι επόμενο, λοιπόν, και τα μηνύματα της Εκκλησίας να ''φθείρονται'' ή και να μη φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους, όπως να συμβαίνει και με άλλα μηνύματα, που ''πνίγονται'' και παρασύρονται από την ασταμάτητη καταιγίδα των πληροφοριών, με αποτέλεσμα οι δέκτες τους ή προσέχουν καθόλου να μη τα εσωτερικεύουν.

Για να διατηρηθεί ακέραιη η δυναμική του λόγου Της χρειάζεται και η συνδρομή της παιδείας. Καθώς δεν μπορεί να αντισταθεί διαφορετικά στην αλόγιστη κίνηση και κατανάλωση της πληροφορίας, η μόνη απάντηση είναι να εργαστεί και να συνεργαστεί με την Πολιτεία, ώστε να δομηθούν οι προσωπικότητες των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των νέων, με τέτοιο τρόπο, ώστε και να θέλουν και να μπορούν να διυλίζουν την ασταμάτητη ροή των πληροφοριών”.

Πηγή: εφημ. Απογευματινή, ένθετο “Εκκλησία”, τ. 2ο, 12/2/09

Κορυφή σελίδας

Εορτασμός της αναστήλωσης των ιερών εικόνων

Την προσεχή Κυριακή, 21 Φεβρουαρίου 2010, Α´ Κυριακή των Νηστειών, η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει την αναστήλωση των Ιερών Εικόνων, που αποτέλεσε τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας. Η εορτή αυτή καθιερώθηκε το 843 από την Αυτοκράτειρα Θεοδώρα, τον Υιό της Μιχαήλ τον Γ και τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Μεθόδιο τον Ομολογητή.
Στα πλαίσια των λατρευτικών συνάξεων που θα λάβουν χώρα για την εορτή αυτή από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, την Κυριακή της Ορθοδοξίας, 21 Φεβρουαρίου 2010, στον Ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, οδού Σκουφά, θα τελεσθεί Συνοδική Θεία Λειτουργία, Προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου.
Τον πανηγυρικό της ημέρας θα εκφωνήσει ο Σεβασμιώτατος Συνοδικός Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος. Στην Θεία Λειτουργία θα λάβουν μέρος και Κληρικοί άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, από εκείνους που ενδημούν στην Αθήνα. Πριν από την Απόλυση της Θείας Λειτουργίας θα
πραγματοποιηθεί Λιτάνευση των Ιερών Εικόνων σε ανάμνηση της αναστηλώσεως των Ιερών Εικόνων το έτος 843.
Κατά την Θεία Λειτουργία της Κυριακής της Ορθοδοξίας εκλήθησαν να παραστούν τα μέλη της Κυβερνήσεως, Βουλευτές, οι Πρέσβεις των Ορθοδόξων Κρατών και άλλοι επίσημοι.

Κορυφή σελίδας

ΧΟΡΗΓΟΙ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ