|
επί της Θείας Λατρείας και του Ποιμαντικού Έργου 2011 - 2015
Σεβασμιώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, Πανοσιολογιώτατοι καὶ Αἰδεσιμολογιώτατοι Πρεσβύτεροι, Ἐλλογιμώτατοι κ.κ. Καθηγηταὶ καὶ Ἀκαδημαϊκοὶ Διδάσκαλοι, Κυρίαι καὶ Κύριοι, Εὑρίσκομαι εἰς τὴν εὐχάριστον θέσιν καὶ συγχαίρω μαζί σας, διότι μία πολύμηνος προσπάθεια διὰ τὴν διαμόρφωσιν τοῦ «Κώδικος Ἐνοριακῆς Ποιμαντικῆς», παρουσιάζεται ἐν συνόλῳ ἐνώπιον ταύτης τῆς ἐκλεκτῆς ὁμηγύρεως ὡς ὥριμος καρπὸς ἐπιστημονικῆς μελέτης, ποιμαντικῆς ἐμπειρίας καὶ κοινοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἐνδιαφέροντος, πρὸς ἐκτίμησιν, ἀξιολόγησιν καὶ ἐν γένει ἐκκλησιαστικὴν ἀξιοποίησιν. Τὸ ἐγχείρημα αὐτὸ, μετὰ ἀπὸ Ἀπόφασιν τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καὶ ἀνάθεσιν τοῦ ἔργου τούτου εἰς ὑμᾶς «καθ᾿ ὁμάδας» διὰ τὴν σύνταξιν τῶν ἐπὶ μέρους πονημάτων, δὲν εἶναι μικρὸν οὔτε ἀνάξιον λόγου. Συνιστᾶ αἴτημα τῶν καιρῶν, γέννημα, πόθο καὶ πόνο καὶ «καημὸ» τῶν ὑπευθύνων της ποιμαινούσης Ἐκκλησίας διὰ συστηματικὴν διακονίαν καὶ μεθοδικὴν προσφορὰν πρὸς τὸ πλήρωμα τῆς κατ᾿ Ἀνατολὰς Ὀρθοδόξου Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἔχουσα συνείδησιν τῆς σοβαρότητος τοῦ θέματος αὐτοῦ καὶ ἐπίγνωσιν τοῦ πνευματικοῦ καὶ συγγραφικοῦ ἀθλήματος, ὡς ἐπίσης καὶ τῆς ἀξιωσύνης ἑνὸς ἑκάστου ἐξ ὑμῶν, πρόεκρινε καὶ ἀνέθεσεν εἰς τὰς τιμίας χεῖρας καὶ τὴν ἀκαδημαϊκὴν σοφίαν καὶ γνῶσιν τὴν ὑφ’ ὑμῶν συγγραφὴν πονημάτων, τὰ ὁποῖα ἐν συνόλῳ ἔχετε ἤδη εἰς τὰς χεῖρας Σας ἀπὸ δύο μηνῶν περίπου. Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε πρῶτον νὰ ἐκφράσω τὴν ἱκανοποίησίν μου καὶ τὴν ἐγκαύχησίν μου ἐν Κυρίῳ διὰ τὴν θεολογικὴν θεμελίωσιν, ἐξ ἐπόψεως Ὀρθοδόξου, τῶν θέσεων, τῶν προτάσεων καὶ τῶν ἐκτιμήσεων, τὰς ὁποίας εἰσηγήθητε καὶ αἱ ὁποῖαι καταγράφονται εἰς τὸ μετὰ χεῖρας Corpus. Τοῦτο εἶναι σημαντικὸν καὶ ἐπάναγκες καὶ δέον ὅπως λαμβάνεται ὑπόψιν πάντοτε ὡς βάσις ἀμετάθετος τῆς διακονίας τῶν ποιμένων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Ὀφείλω ὅμως εἰλικρινῶς νὰ καταθέσω είς τὴν ἀγάπην σας σκέψεις τινὰς καὶ προτάσεις, αἱ ὁποῖαι, νομίζω, δύνανται νὰ προαγάγουν γόνιμον τινὰ διάλογον, ὁ ὁποῖος θὰ προσφέρῃ τὴν δυνατότητα διὰ συνετὴν ἐκτίμησιν καὶ ρεαλιστικὴν περίσκεψιν ἐπὶ τῶν προκειμένων θεμάτων τῆς Ἡμερίδος. Ἐξ ὅσων εἶμαι είς θέσιν νὰ γνωρίζω, ὅλοι ὑμεῖς κατὰ τὴν διαμόρφωσιν τῶν ἐπὶ μέρους θεμάτων ὑπηκούσατε εἴς τινα περιορισμὸν ὡς πρὸς τὴν ἔκτασιν τῆς συγγραφῆς. Τοῦτο ἔχεται ἀγαθοῦ τινὸς προνομίου, τὸ ὁποῖον στοιχίζεται εἰς τὸ δόκιμον ἀρχαιοελληνικὸν θυμόσοφον γνωμικὸν «οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸ εὖ, ἀλλὰ ἐν τὸ εὖ τὸ πολὺ». Ὁ περιορισμὸς ὅμως οὗτος ἠνάγκασεν ὑμᾶς νὰ συμπτύξητε πολλάκις τὰ νοήματα καὶ τὰς εἰσηγητικὰς προτάσεις καὶ οὕτω νὰ μὴ ἔχητε τὴν ἄνεσιν ἵνα ἐπεκταθῆτε ἀναλυτικώτερον κατὰ τὴν διαπραγμάτευσιν τοῦ θέματος καὶ νὰ ἀναφερθῆτε εἰδικώτερον εἰς πρακτικὰ κυρίως θέματα, ἀναγκαῖα καὶ μᾶλλον ἀπαραίτητα διὰ τὴν ὡλοκληρωμένην προσέγγισιν τῶν ἐπὶ μέρους προβληματισμῶν. Πιστεύω καὶ φιλοδοξῶ ὅτι τοῦτο θὰ συμβῇ ὅπου κριθῇ ἀναγκαῖον καὶ ἄξιον λόγου, κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν συζητήσεων τῶν ἐργασιῶν τῆς Ἡμερίδος αὐτῆς. Θὰ ἤθελα ἐπὶ τῇ εὐκαιρίᾳ ἁπλῶς νὰ ἐπισημειώσω μίαν προσωπικήν μου πρότασιν εἰς τὸ τμῆμα ἐκεῖνο τοῦ «πονήματος», τὸ ὁποῖον συστηματικῶς, μὲ ἐμβρίθειαν καὶ πληρότητα ἐπιστημονικὴν συνέταξαν ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Κορωνείας κ. Παντελεήμων, τῇ σοφῇ συμβολῇ τῶν Ἐλλογιμωτάτων Καθηγητῶν κυρίων Ἰ. Φουντούλη καὶ Γεωργίου Φίλια. Ἡ πρότασις ἑστιάζεται εἰς τήν, κατὰ τὴν γνώμην μου, ἀνάγκην παραθέσεως εἰς τὸ τέλος τῆς ὑποβληθείσης ἐργασίας σχεδιαγραμμάτων κατατοπιστικῶν καὶ ἐπεξηγηματικῶν, ἀναφερομένων είς τὰ διάφορα εἴδη ἐκκλησιαστικῶν ὁμιλιῶν καὶ κηρυγμάτων. Καὶ εἰς ἕτερα ἐκ τῶν πονημάτων θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ προστεθῶσιν ὡρισμέναι παράμετροι πρακτικῆς φύσεως, ἐὰν τοῦτο δὲν ἔχῃ ἤδη γίνει. Ζήτημα εἶναι δυνατόν, κατὰ τὴν γνώμην μου, νὰ ἀνακύψῃ καὶ διὰ τὸν τίτλον τοῦ συνολικοῦ ἔργου, τὸ ὁποῖον μέχρι τοῦδε ἐπιγράφεται «ΚΩΔΙΞ Ἐνοριακῆς Ποιμαντικῆς». Ἡ λέξις «ΚΩΔΙΞ», δόκιμος ἐν πολλοῖς εἰς τὴν νομικὴν ἐπιστήμην, ἀναφέρεται εἰς συλλογὰς ἔργων καὶ εἰς συστηματικὴν διάταξιν πνευματικῶν προϊόντων νομικῆς φύσεως. Ἐνίοτε ὅμως ἠχεῖ παράξενα εἰς τὰ ὦτα τῶν ὀρθοδόξων καὶ εἶναι δυνατὸν νὰ παρεξηγηθῇ ὁ ὅρος οὗτος, διότι εἰς πολλὰς περιπτώσεις ἐντὸς τοῦ πνευματικοῦ χώρου τῆς ὀρθοδόξου Θεολογίας καὶ τῆς πνευματικῆς ζωῆς ἔχει μᾶλλον δικανικὸν χαρακτῆρα, συνδέεται δὲ συνειρμικῶς μὲ θέσφατα ἀνθρωπίνης διανοίας μὴ ἐπιδεχόμενα παρεκκλίσεις. Ἐπιπλέον κατὰ τὴν ἐκτίμησιν συγχρόνων τινῶν θεολόγων, ὑποδηλοῖ ὅρους καὶ ὑπονοεῖ μεθόδους «στρατωνισμοῦ» καὶ ἐπιδιώξεις ἐπιβολῆς καταναγκασμοῦ. Ὑπ᾿ αὐτὴν τὴν ἔννοιαν ἡ λέξις «Κῶδιξ» εἰς τὸ τίτλον μᾶλλον δὲν εἶναι συμβατὴ πρὸς τὸ πνεῦμα, τὴν φύσιν καὶ τὴν ἐν ἐλευθερίᾳ διακονίαν καὶ ἀναστροφὴν τῶν ὀρθοδόξων ποιμένων πρὸς τὸ πλήρωμα τῆς Ἐνορίας, τό ὁποῖον οὗτοι καλοῦνται νὰ διακονήσουν. Ἡ ποιμαντικὴ φροντὶς διά τοὺς πιστούς τῆς Ἐνορίας ἔχει δι᾿ ἡμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους ὡς πρωταρχικὸν γνώρισμα τὴν θυσίαν, τὴν προσφορὰν ἀνιδιοτελοῦς ἀγάπης, τὸν σεβασμὸν τῆς ἐλευθερίας τοῦ προσώπου, τὴν φιλάνθρωπον κατανόησιν τῆς πεπτωκυίας φύσεως, τὴν προβολὴν ὡς πρότυπον ἤθους, τὴν τοῦ καλοῦ ποιμένος, ὡς αὐτὸς ὁ Κύριος ἐδίδαξε καὶ ἔδειξεν. Οὗτος «οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν» (Ματθ. 20, 28) Αὕτη ἡ ἀνύστακτος μέριμνα καὶ φροντὶς τῶν ἱερέων μας εἶναι ἐκείνη ἡ ὁποία ἀνοίγει δρόμους ποιμαντικῆς ἀγάπης καὶ θυσιαστικῆς προσφορᾶς διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν πιστῶν. Ὅλη αὐτὴ ἡ προσπάθεια δὲν δύναται νὰ εἶναι ξένη πρὸς ὅ,τι ἀποκαλύπτει ἡ θεϊκὴ παρεμβολὴ καὶ ὁ φωτισμὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος είς τὴν προσευχομένην καρδίαν τῶν ποιμένων τῆς κάθε ἐνοριακῆς Κοινότητος. Ἐπαινετὴ ἡ κάθε ἀνθρωπίνη προσπάθεια καὶ ἡ συστηματοποίησις τοῦ ποιμαντικοῦ ἔργου, ἀλλὰ τὸ ἀγαθὸν τέλος κάθε ποιμαντικῆς ἐργασίας δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὴν μεθοδευμένην καὶ κωδικοποιημένην μόνον ἐνέργειαν καὶ πρακτικήν, ἀλλὰ κατ᾿ ἐξοχὴν καὶ κυρίως ἀπὸ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἄκτιστον προνοητικὴν ἐνέργειάν Του. Ταῦτα ἔχοντες ἐν πρώτοις ὡς ἀφετηρίαν τῆς ποιμαντικῆς διακονίας μας θεωροῦμεν ὅτι εἶναι ἀναγκαῖον νὰ προστεθῇ καὶ ὁ ἀνθρώπινος παράγων τῆς αὐτενεργείας, τῆς πρωτοβουλίας, τῆς ἐμπειρίας, τῆς σοφίας, τῆς ἱκανότητος, τῆς μεθοδικότητος τοῦ κάθε ποιμένος-διακόνου τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς ἀγαπώσης τὸ γένος τῶν χριστιανῶν ἀνθρωπίνης ἱερατικῆς προσπαθείας καὶ ἐνεργείας. Οὕτω πως πιστεύω καὶ ἐκτιμῶ ὅτι θὰ ἦτο ὀρθότερον νά τεθῇ ἡ πνευματικὴ αὐτὴ προσπάθεια πάντων ἡμῶν ὑπό τόν δόκιμον τίτλον μνημόνιον, ὑπόμνημα, ἐγχειρίδιον, ἐγκόλπιον, κ.λπ., πρός ἀντικατάστασιν τῆς λέξεως ΚΩΔΙΞ. Μὲ αὐτὰς τὰς σκέψεις καὶ μὲ ὁλοκαρδίους εὐχὰς διὰ τὴν ἐπιτυχίαν τῆς Ἡμερίδος, κηρύσσω τὴν ἔναρξιν τῶν ἐργασιῶν αὐτῆς καὶ εὔχομαι ὁ Ἀναστὰς ἐκ τῶν νεκρῶν Κύριος, ὅπως καταπέμψῃ πλούσιον τὸν φωτισμὸν «ἐν οἷς ἀγαθοῖς πράττομεν» πρὸς δόξαν Αὐτοῦ καὶ τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας Του.
|
 |
|