Μήνυμα δια τας εργασίας της Ομηρικής Ακαδημίας (Χίος, Ιούλιος 2010)Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος χαιρετίζει καί εὐλογεῖ τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν τοῦ Συνεδρίου τῆς Ἀκαδημίας Ὁμηρικῶν Σπουδῶν καί καλωσορίζει στήν Ἑλλάδα τούς ἐκλεκτούς Ὁμηριστές καί ἐρευνητές πού ἦλθαν ἀπό διάφορες χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπό τούς πρώτους χρόνους τῆς συναντήσεως Χριστιανισμοῦ καί Ἑλληνισμοῦ ἐνεθάρρυνε καί ἐνθαρρύνει τούς νέους μας καί κάθε ἄνθρωπο στή μελέτη τῶν κλασσικῶν κειμένων, ἰδίᾳ δέ τῶν Ὁμηρικῶν ἐπῶν. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος συνιστᾶ στούς μαθητές νά μελετοῦν «βίβλους ποιητῶν» καί ἐξαίρει τή σημασία τῆς κλασσικῆς παιδείας ὅταν λέγει στόν Ἐπιτάφιο πρός τόν Μέγα Βασίλειο: «Νομίζω πώς ἔχει γίνει ἀποδεκτό ἀπ’ ὅλους τούς συνετούς ἀνθρώπους ὅτι ἡ παιδεία εἶναι τό πρῶτο ἀπό τά ἀγαθά πού ἔχουμε. Κάι ὄχι μόνο ἡ χριστιανική μας παιδεία, πού εἶναι ἡ ἐκλεκτότερη καί ἐπιδιώκει τή σωτηρία.... ἀλλά καί ἡ ἐξωχριστιανική παιδεία»! (Ἀπόδοση Εὐ. Θεοδώρου). Ὁ δέ Μέγας Βασίλειος στό περίφημο κείμενό του «Πρός τούς νέους ὅπως ἄν ἐξ Ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων» ὑπογραμμίζει ὅτι καί ἀπό τή μελέτη τῶν Ὁμηρικῶν ἐπῶν μποροῦν οἱ Χριστιανοί νά ὁδηγηθοῦν στήν ἀρετή. Γράφει χαρακτηριστικά γιά τό ναυάγιο τοῦ Ὀδυσσέα στήν Κέρκυρα: «Ὁ Ὅμηρος διδάσκει ξάστερα τά ἑξῆς: Ἄνθρωποι γυμνασθῆτε στήν ἀρετή, πού κολυμπᾶ μαζί σας στό ναυάγιο, κι ὅταν πατήσετε στή στεριά γυμνοί, θά σᾶς παραστήσει πιό τιμημένους ἀπό τούς ἀμέριμνους Φαίακες. Καί, πραγματικά αὐτό εἶναι. Ὅλα τά ἄλλα πού τυχόν ἔχουμε, ἀνήκουν ἐξ ἴσου στούς ἰδιοκτῆτες τους καί σέ ὁποιονδήποτε ἄλλο ἀνθρωπο. Πέφτουν πότε ἐδῶ καί πότε ἐκεῖ σάν τά ζάρια. Ἡ μόνη ἀναφαίρετη ἰδιοκτησία εἶναι ἡ ἀρετή». ( Ἀπόδοση Β. Μουστάκη). Ὁ Ἰουστῖνος, ὁ φιλόσοφος καί μάρτυς ἀποδεικνύει τόν ποιητή «ἀπό τῆς θείας τῶν προφητῶν ἱστορίας πολλά εἰς τήν ἑαυτοῦ μεταβαλόντα ποίησιν». Τά Ὁμηρικά κείμενα ἦταν τό θεμέλιο ὅλων τῶν ἐκπαιδευτικῶν βαθμίδων στό Ἑλληνορθόδοξο κράτος τῆς Ρωμανίας, δηλαδή στήν Βυζαντινή Αὐτοκρατορία. Κορυφαῖοι ἐκκλησιαστικοί ἄνδρες, ὅπως ὁ Ἅγιος Εὐστάθιος Θεσσαλονίκης, Προστάτης τῶν Ὁμηρικῶν Σπουδῶν, μελέτησαν και ὑπομνημάτισαν τόν Ὅμηρο. Ἀλλά καί στόν καθημερινό βίο οἱ ἄνθρωποι χρησιμοποιοῦσαν χωρία τοῦ Ὁμήρου, τά ὁποῖα γνώριζαν ἀπό στήθους, ὅπως φαίνεται καί στήν Ἀλεξιάδα πού συνέγραψε ἡ Ἄννα Κομνηνή. Σήμερα οἱ νέοι μας χρειάζονται μία παιδεία, ἡ ὁποία θά προβάλλει πρότυπα καί δέν θά μεταδίδει ἁπλῶς ξερές γνώσεις. Χρειαζόμαστε μία παιδεία μέ τό οὐσιαστικό περιεχόμενό της, ἡ ὁποία θά διαπλάθει χαρακτῆρες καί ὄχι ἀνθρώπους ρομπότ. Γι’ αὐτό θεωροῦμε ὅτι τά ἀρχαιοελληνικά κείμενα μαζί μέ τό Εὐαγγέλιο καί τή σοφία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας πρέπει καί μποροῦν νά ἀποτελέσουν τή βάση γιά μία ἐκπαιδευτική, πολιτιστική καί ἠθική ἀναγέννηση. Ἡ καλλιέργεια , λοιπόν, τῶν Ὁμηρικῶν σπουδῶν εἶναι ὠφέλιμη γιά κάθε χώρα, γιά κάθε κοινωνία καί ἰδιαιτέρως γιά τή νεολαία τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Εὐρώπης. Ἔχοντας ὑπ’ ὄψη ὅλα αὐτά συγχαίρουμε τούς διοργανωτές τοῦ Συνεδρίου καί εὐχόμαστε καλή ἐπιτυχία μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ! Μετά Πατρικῶν Εὐχῶν καί Ἀγάπης, |
 |
|