«Οι διαχριστιανικές σχέσεις»Ομιλία του Αρχιεπισκόπου στην Ι.Μητρόπολη Χαλεπίου (Συρία). Σας ευχαριστώ γιατί μου δίδετε την ευκαιρία να ομιλήσω στην αγάπη σας για τις διαχριστιανικές σχέσεις. Σήμερα είναι γνωστό ότι τα σύνορα πέφτουν, η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων είναι άμεση όσο μακριά κι αν βρίσκονται μεταξύ τους, και η διάθεση γνωριμίας του ενός με τον άλλον αποτελεί μία ζωντανή πραγματικότητα. Στο πλαίσιο αυτό και οι Χριστιανοί θέλουν να διαλεχθούν και να προχωρήσουν στην αμοιβαία κατανόηση και στην βαθύτερη γνώση των πιστευμάτων τους. Ειδικότερα ως προς το θέμα των συγκρούσεων στην Παλαιστίνη η Ολομέλεια της Επιτροπής του Π.Σ.Ε. ενέκρινε ψήφισμα δια του οποίου ζητείται ο σεβασμός των Ιερών Προσκυνημάτων του Χριστιανισμού και διατυπούται η απαίτηση, όπως οι ναοί χρησιμοποιούνται αποκλειστικώς ως χώροι λατρείας, αποφευγομένης της καταλήψεως και χρήσεως τους για άλλους σκοπούς και πιο συγκεκριμένα πολεμικούς, όπως συνέβη με τον Πανίερο Ναό της Γεννήσεως του Κυρίου μας στη Βηθλεέμ, ο οποίος ανήκει στο μέγιστο μέρος του στο Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Παραλλήλως η Επιτροπή υπέβαλε έκκληση προς τον αρμόδιο Υπουργό της κυβερνήσεως του Ισραήλ προς αναγνώριση του Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Ειρηναίου. Σχετική επιστολή προς τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ κ. Αριέλ Σαρόν απέστειλε και ο απερχόμενος Γ.Γ. του Π.Σ.Ε. κ. Κόνραντ Ράϊζερ. Επίσης πρέπει να αναφέρω και την υποστήριξη του Π.Σ.Ε για μια δίκαιη λύση στο πρόβλημα της Κύπρου και για την αποχώρηση από την Μεγαλόνησο των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής. Ο Διάλογος με τους Παλαιοκαθολικούς Ο εν λόγω διάλογος είναι εκ των παλαιοτέρων. Άρχισε το έτος 1870, όταν ιδρύθηκε η Παλαιοκαθολική Εκκλησία, ως αντίδραση προς την Α' Βατικανή Σύνοδο. Ο Διάλογος αυτός διήλθε από πολλά στάδια. Η τελευταία πράξη ήταν τον Οκτώβριο του 1987, όταν στην ελληνική πόλη της Μακεδονίας, την Καβάλα - στα χρόνια του Απ. Παύλου λεγόταν Νεάπολη· είναι παραθαλάσσια πόλη, η οποία βρίσκεται πλησίον των Φιλίππων, σημαντικής πόλης κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους - η Γενική εν Ολομελεία Συνέλευση της Μικτής Θεολογικής Επιτροπής ασχολήθηκε με τα ακόλουθα θέματα και εξέδωσε κοινά κείμενα επ' αυτών: Τα λοιπά Μυστήρια ( Μετάνοια, Ευχέλαιο, Ιερωσύνη, Γάμος) Εσχατολογία και Προϋποθέσεις και συνέπειες της πλήρους εκκλησιαστικής κοινωνίας. Η εν λόγω Ολομέλεια κήρυξε περαιωθέν το έργο της και παρέπεμψε τη εφαρμογή των από κοινού αποφασισθέντων στα εκατέρωθεν εκκλησιαστικά όργανα. Όμως αν και έχουν περάσει 16 χρόνια περίπου από τότε δεν έχει γίνει καμμία πρόοδος για την υλοποίηση των αποφασισθέντων. Μία εξήγηση είναι ότι οι Παλαιοκαθολικοί δεν επιθυμούν να διακόψουν την Μυστηριακή κοινωνία που διατηρούν με τους Αγγλικανούς και επί πλέον αμέσως μετά την ολοκλήρωση με τους Ορθοδόξους του θεολογικού Διαλόγου συνήψαν συμφωνία για Μυστηριακή Κοινωνία με τους Λουθηρανούς. Ο Διάλογος με τους Αγγλικανούς Ο εν λόγω Διάλογος άρχισε το 1973, αλλά έχει μακρά ιστορία. Σας θυμίζω την αλληλογραφία του μαρτυρικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου Λουκάρεως με τον Αρχιεπίσκοπο του Κάντερμπουρι τον 17ο αιώνα. Το 1976 οι Αγγλικανοί έκαναν ένα θετικό βήμα, παραδεχόμενοι ότι το filioque πρέπει να απαλειφθεί από το Σύμβολο της Πίστεως. Το 1978 ο Διάλογος φιλοξενήθηκε στην Αθήνα και τότε ετέθη το θέμα της χειροτονίας των γυναικών και εξεδόθη το Athens Statement, στο οποίο ετονίζετο ότι «αν οι αδελφοί Αγγλικανοί προχωρήσουν εις χειροτονίας γυναικών αυτό θα αποτελέσει ανατροπή όλων των ελπίδων μας για την επίτευξη ενότητος μεταξύ του Αγγλικανισμού και της Ορθοδοξίας». Παρά ταύτα, όπως γνωρίζετε, οι αγγλικανοί προχώρησαν εις χειροτονίας γυναικών, γεγονός που έχει προκαλέσει σοβαρούς κλυδωνισμούς στο εσωτερικό της Αγγλικανικής Εκκλησίας αλλά και εμπόδια στην πρόοδο του Διαλόγου με τους Ορθοδόξους. Τελευταίως υπήρξε και χειροτονία ως Επισκόπου ομοφυλοφίλου κληρικού, κάτι που περαιτέρω προκαλεί περαιτέρω προβλήματα και εσωτερικά και στις σχέσεις των Αγγλικανών με τους Ορθοδόξους. Το τελικό κείμενο στο οποίο θα καταλήξουν τα μέλη της Μικτής Θεολογικής Επιτροπής υπολογίζεται ότι θα ολοκληρωθεί το 2006. Ο Διάλογος με τους Προχαλκηδονίους Μπορεί κανείς να πει ότι ο Διάλογος με τους Προχαλκηδονίους άρχισε αμέσως μετά την Δ' Οικουμενική Σύνοδο (451). Στον 20ό αιώνα και στην Δ' Πανορθόδοξη Διάσκεψη του 1968 αποφασίστηκε η έναρξη του επισήμου Θεολογικού Διαλόγου με τις Αρχαίες Ανατολικές Εκκλησίες. Η Μικτή Θεολογική Επιτροπή Διαλόγου Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονίων συνεδρίασε για τελευταία φορά στο Σαμπεζί της Ελβετίας πριν από 10 χρόνια, από τις 30 έως τις 7 Νοεμβρίου του 1993. Θέμα της συνάντησης ήταν «η άρση των αναθεμάτων και η αποκατάσταση της Εκκλησιαστικής Κοινωνίας μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των Ανατολικών Ορθοδόξων Εκκλησιών». Μετά από μακρά συζήτηση και ανταλλαγή γνωμών τελικώς επικράτησε η σκέψη, ότι οι συμμετασχόντες στον Διάλογο είχαν το χρέος να πληροφορήσουν τις Εκκλησίες, τις οποίες εκπροσωπούσαν για την εξέλιξη του Διαλόγου. Έκτοτε τα θέματα του επισήμου Διορθοδόξου Διαλόγου με τις Ανατολικές Ορθόδοξες Εκκλησίες παραμένουν στάσιμα. Στη Δαμασκό της Συρίας το 1997 εγένετο μία κοινή συνέλευση των Μικτών επιτροπών επί των λειτουργικών και ποιμαντικών ζητημάτων του θεολογικού Διαλόγου με τους αντιχαλκηδόνιους, στην οποία η Εκκλησία της Ελλάδος δεν εκπροσωπήθηκε επισήμως και δεν έχει γνώση για τα αποτελέσματα της. Ο Διάλογος με τους Λουθηρανούς Με τους Λουθηρανούς ο Διάλογος ανάγεται ιστορικά στον 16ο αιώνα. Τότε ο μεν Μελάγχθων επεχείρησε να προσεγγίσει την Ορθόδοξη Εκκλησία επί Πατριαρχείας Ιωάσαφ Β' ( 1555-1565) και ο Οικ. Πατριάρχης Ιερεμίας Β' αντήλλαξε επιστολές με μιαν ομάδα Λουθηρανών θεολόγων της Τυβίγγης, το τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα. Ο σύγχρονος θεολογικός διάλογος μεταξύ Ορθοδόξων και Λουθηρανών άρχισε το 1981. Έκτοτε η Μικτή Θεολογική Επιτροπή έχει πραγματοποιήσει έντεκα μέχρι σήμερα συνεδριάσεις εν Ολομελεία, η τελευταία των οποίων έλαβε χώρα στη Δαμασκό. Κατ' αυτήν εξεδόθη κοινό κείμενο επί του θέματος «Σωτηρία - Χάρις-Δικαίωσις και Συνεργεία. Το Μυστήριο της Εκκλησίας». Τελευταίως και συγκεκριμένα από 1ης μέχρι 9ης Σεπτεμβρίου 2003 συνήλθε στην Κρήτη η Μικτή Συντονιστική Επιτροπή για να εκπονήσει σχέδιο κειμένου που θα χρησιμοποιηθεί στην 12η συνέλευση της Ολομέλειας της Μικτής Θεολογικής Επιτροπής. Ο Διάλογος με τους Μεταρρυθμισμένους Είναι ο νεότερος χρονικά από τους Διαλόγους που διεξάγουν οι Ορθόδοξοι. Αρχισε το 1986, όταν στο Σαμπεζί έγινε η πρώτη συνάντηση της Μικτής Προπαρασκευαστικής Επιτροπής. Σ' αυτήν συζητήθηκε η μέθοδος της διεξαγωγής του Διαλόγου και προτάθηκε ως πρώτο θέμα προς συζήτηση: «Το Δόγμα της Αγίας Τριάδος επί τη βάσει του Συμβόλου της Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως». Το 1988 διεξήχθη η πρώτη συνάντηση Διαλόγου Ορθοδόξων - Μεταρρυθμισμένων στην Ελβετία και τον παρελθόντα Σεπτέμβριο συνήλθε στο Σιμπίου της Ρουμανίας η 8η Ολομέλεια της Μικτής επί του θεολογικού Διαλόγου Επιτροπής και ασχολήθηκε με το θέμα: «Η αγιότης της Εκκλησίας». Κατ' αυτήν διαπιστώθηκε πλήρης διαφωνία, αλλά ο Διάλογος αποφασίστηκε να συνεχιστεί. Ο Διάλογος με τους Ρωμαιοκαθολικούς Ο Διάλογος με τους Ρωμαιοκαθολικούς ανάγεται στον 11ο αιώνα, αλλά έκτοτε κι έως σήμερα δεν είχε αποτέλεσμα. Στη σύγχρονη εποχή η επίσημη έναρξη του διμερούς Θεολογικού Διαλόγου άρχισε το 1980 στην Πάτμο και τη Ρόδο. Το 1990 συνήλθε στο Φράϊζινγκ της Γερμανίας η Στ' Ολομέλεια της Μικτής Θεολογικής Επιτροπής του Διαλόγου και εξέδωσε κείμενο με το οποίο καταδικάζεται η Ουνία ως μέθοδος ενότητος, επειδή αντιβαίνει στην κοινή Παράδοση και των δύο Εκκλησιών. Εκείνη όμως την εποχή κατέρρευσε ο Κομμουνισμός σε όλα τα κράτη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και αναβίωσε με έντονο μάλιστα τρόπο η Ουνία. Κατά την 7η Ολομέλεια της Μικτής Θεολογικής Επιτροπής στο Μπαλαμάντ του Λιβάνου (Ιούνιος 1993) απουσίαζον εννέα Ορθόδοξες εκκλησίες, μεταξύ των οποίων και η Εκκλησία της Ελλάδος. Στο Μπαλαμάντ ανετράπη η απόφαση του Φράϊζινγκ, κάτι το οποίο δεν εδέχθη η Εκκλησία της Ελλάδος. Με έγγραφο Της κοινοποίησε τις θέσεις Της επί του κειμένου του Μπαλαμάντ σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες. Εις το έγγραφο Της αυτό τονίζεται ότι το κείμενο του Μπαλαμάντ απορρίπτεται από την Εκκλησία της Ελλάδος ως εκκλησιολογικώς απαράδεκτο και διάτριτο. Η 8η Ολομέλεια συνήλθε τον Ιούλιο του 2000 στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ και οδήγησε τον Διάλογο σε ναυάγιο. Τελευταίως γίνονται κάποιες προσπάθειες επανενάρξεως του Διαλόγου, χωρίς ακόμη να έχουν ευοδωθεί. Πάντως εντός της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και σε θέματα κοινωνικά, ηθικά και γενικότερου θρησκευτικού ενδιαφέροντος η Εκκλησία της Ελλάδος συζητά με τους Ρωμαιοκαθολικούς. Πρόσφατες συμφωνίες είναι για το θέμα της Χριστιανικής Παραδόσεως της Ευρώπης και την αναφορά στο Προοίμιο του Συντάγματος της Ε.Ε. που ετοιμάζεται του Χριστιανισμού ως θεμελίου του ευρωπαϊκού πολιτισμού, αλλά και σε θέματα Βιοηθικής, όπως επίσης και σε ζητήματα κατά του ρατσισμού και της ξενοφοβίας και υπέρ της ισότιμης συμπεριφοράς με τους άλλους ευρωπαίους πολίτες των στην Ευρώπη διαμενόντων αλλοθρήσκων αδελφών μας μεταναστών. Η Ουνία πάντως αποτελεί σήμερα σοβαρότατο πρόβλημα στις σχέσεις των Ορθοδόξων με τους Ρωμαιοκαθολικούς, γιατί δείχνει μία εκ μέρους τους τάση δυναμικής επιβολής κι εξυπηρετήσεως των συμφερόντων τους επί των κατά κόσμον ασθενεστέρων Ορθοδόξων και επί πλέον αποτελεί μη έντιμη μέθοδο προσηλυτισμού και αποσπάσεως Ορθοδόξων Χριστιανών από την αγκάλη της Μητρός τους Εκκλησίας. Αδελφοί μου, Ολοκληρώνοντας την όσο γινόταν πιο σύντομη αναφορά μου στα θέματα των Διαχριστιανικών Διαλόγων θα ήθελα να αναφέρω στην αγάπη σας τις αρχές με τις οποίες ως Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος Εκκλησίες προσερχόμεθα εις αυτούς. Αδελφοί μου, Τα σχίσματα στην Εκκλησία είναι προσβολή κατά του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και ασφαλώς θλίβουν όλους μας. Γι' αυτό κι εμείς προσερχόμεθα εν αγάπη στους Διαλόγους και επιχειρούμε την προσέγγιση με όλους τους Χριστιανούς. Αλλά χωρίς να παραβιάζουμε τίποτε από την Πίστη μας, χωρίς να αφαιρούμε κάτι από την Παράδοση μας. Σεβόμαστε τους άλλους Χριστιανούς και θέλουμε κι εκείνων τον σεβασμό. Καταθέτουμε την Αλήθεια μας και ακούμε τις απόψεις τους. Και τέλος μέχρις ότου γίνει η πολυπόθητη από όλους Κοινωνία στα Ιερά Μυστήρια ας παραμένουμε τουλάχιστον συνεργάτες στην οικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας, πιο ανθρώπινης, πιο δίκαιης, πιο ελεύθερης. Σας ευχαριστώ. |
 |
|