Ομιλία Αρχιεπισκόπου Αθηνών κατά την Αρχιερατική Θεία Λειτουργία εις Χαλέπιο

30/11/2003

Κατά την τέλεση του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας για μιαν ακόμη φορά ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός μας αξίωσε να βιώσουμε την Βασιλεία του Θεού, να προγευθούμε τα έσχατα και να βρεθούμε μεταξύ "αδελφών ηγαπημένων" ( Θεσσαλ. Α'. α' 4). Εκλήθημεν και σήμερα για μιαν ακόμη φορά στο Μυστικό Δείπνο του Κυρίου μας, στο οποίο συμμετέχουμε και δια της επικλήσεως και καθόδου του Αγίου Πνεύματος ολοκληρώνεται και γίνεται ενεργός για όλους η εκπλήρωση του μυστηρίου της σωτηρίας. Γι' αυτό και στο τέλος της Θείας Λειτουργίας όλοι, κλήρος και λαός ομολογούμε ότι "Είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν Πνεύμα επουράνιον, εύρομεν πίστιν αληθή, αδιαίρετον Τριάδα προσκυνούντες' αύτη γαρ ημάς έσωσεν".

Είναι ιδιαίτερη ευλογία για την μετριότητα μου το ότι η σύντομη επίσκεψη μου εις την θεόσωστη Επαρχία σας ολοκληρώνεται με το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Τις ολίγες αυτές ημέρες νιώσαμε τη θαλπωρή της αγάπης σας, δεχθήκαμε την αβραμιαία φιλοξενία σας, γίναμε κοινωνοί της πλούσιας σε αρετές ψυχής σας. Έλληνες και Σύροι με πολλές κοινές πολιτισμικές ρίζες είναι εύκολο να επικοινωνήσουμε και να βλέπει ο ένας τον άλλο ως οικείο και αυτό το διαπιστώσαμε για μιαν ακόμη φορά. Χθες ήταν η ημέρα της εορτής του Πρωτοκλήτου Αγίου Ανδρέου, του οποίου η Τίμια Κάρα είναι αποθησαυρισμένη στον Ιερό ομώνυμο Ναό των Πατρών, μεγάλης πόλεως της Δυτικής Ελλάδος. Από σήμερα αρχίζει ο μήνας με την μεγάλη εορτή της Χριστιανωσύνης, τη Γέννηση του Κυρίου και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, για την οποία ο κάθε Χριστιανός πρέπει να ετοιμάζεται εν προσευχή πολλή και νηστεία. Στην προετοιμασία αυτή μας βοηθεί η συμμετοχή μας εις τα Ιερά Μυστήρια, ένα, από τα οποία είναι αυτό στο οποίο συμμετέχουμε σήμερα και είναι στη Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

Πρέπει οι Χριστιανοί της Συρίας να αισθάνεσθε κατά Χριστόν υπερήφανοι, που ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι γόνος της χώρας σας. Είναι εκ των μεγαλυτέρων, των πνευματικοτέρων, των πολυγραφοτέρων και σημαντικοτέρων Πατέρων της Εκκλησίας μας. Υπήρξε εκ των μεγίστων προσωπικοτήτων όχι μόνο για την παγκόσμια εκκλησιαστική ιστορία, αλλά για ολόκληρο τον πολιτισμό της Οικουμένης. Ασχολήθηκε εξ ίσου με το πνευματικό έργο, με τη σωτηρία των ψυχών, αλλά και με το ποιμαντικό και κοινωνικό έργο. Επίσης δεν δίστασε να κρίνει την κοσμική εξουσία, κάτι που τον οδήγησε στην εξορία και στον θάνατο. Αλλά ενώ οι διώκτες του εξαφανίσθηκαν μέσα στην καταισχύνη ο Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος επέστρεψε θριαμβευτής στην Κωνσταντινούπολη και έκτοτε βασιλεύει στις καρδιές όλων των ανά την Οικουμένη Ορθοδόξων Χριστιανών, ως πρότυπο Χριστιανού και Ιεράρχου.

Βασική μαρτυρία για τον ιερό Χρυσόστομο ως λειτουργό αποτελούν τα ίδια του τα συγγράμματα. Ο Άγιος Ιωάννης αναφερόμενος στη διακονία του ιερέως και στο Άγιο Θυσιαστήριο αποκαλύπτει το πώς ο ίδιος βίωνε τη Θεία Λειτουργία τονίζοντας ότι ο πραγματικός λειτουργός είναι ο ίδιος ο Κύριος μας: " Εμείς οι ιερείς έχουμε θέση υπηρετών. Εκείνος που τα αγιάζει και τα μεταβάλλει είναι ο Χριστός" (ΕΠΕ, 12, 216).

Και ο άλλος ομοεθνής σας Μέγας Πατήρ της Εκκλησίας μας Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας διδάσκει ότι πρέπει να έχομε απόλυτη βεβαιότητα ότι σε κάθε Θεία Λειτουργία κοινωνούμε του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου. Γράφει στο κείμενο του "Εκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως": " Αν ο λόγος του Θεού είναι ζων και ενεργής και πάντα όσα ηθέλησεν ο Κύριος εποίησε' αν είπε γενηθήτω φως και εγένετο…αν ο ουρανός και η γη, το νερό και η φωτιά και ο αέρας και ολόκληρος ο κόσμος αυτών έγιναν με μόνο το λόγο του Κυρίου και μάλιστα αυτό το πολυθρύλητο ζώο, ο άνθρωπος' αν ο ίδιος ο Θεός Λόγος με τη θέληση Του έγινε άνθρωπος και έκανε σάρκα για τον εαυτόν του τα καθαρά και αμόλυντα αίματα της αγίας Παρθένου - δεν μπορεί να κάνει τον άρτο σώμα Του και το κρασί και το νερό αίμα Του…Εγώ σου λέγω' το Πνεύμα το Αγιο έρχεται και κάνει όλα αυτά που ξεπερνούν κάθε λόγο και έννοια ( Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού "Εκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως", Εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη, 1989, σελ. 366-368.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας εξηγεί και γιατί οι Χριστιανοί λένε τη Θεία Ευχαριστία "Μετάληψη" και "Κοινωνία":

" Λέγεται και μετάληψη, γιατί με Αυτή μεταλαμβάνουμε τη θεότητα του Ιησού. Λέγεται και κοινωνία και είναι αληθινή κοινωνία, επειδή κοινωνούμε δια μέσου αυτής με τον Χριστό και μετέχουμε στη σάρκα του και στη θεότητα και συνάμα δια μέσου της ίδιας κοινωνούμε και ενωνόμαστε μεταξύ μας, κι επειδή μεταλαμβάνουμε από το κοινό ποτήριο το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου όλοι γινόμαστε ένα σώμα Χριστού και ένα αίμα και μέλη μεταξύ μας, αφού υπάρχουμε σύσσωμοι με τον Χριστό (αυτ. σελ. 374 ). Είναι πολύ σημαντικό Σεβασμιώτατε και αδελφοί μου αυτό που μας διδάσκει ο Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Ενώπιον του ιερέως και στη Θεία Κοινωνία όλοι είμεθα ίσοι, άρχοντες ή στρατιώτες, πλούσιοι ή πτωχοί, γέροντες ή νέοι, άνδρες ή γυναίκες. Και αυτό είναι ένα δίδαγμα για την κοινωνία, στην οποία υπάρχουν διακρίσεις. Ο Κύριος μας διδάσκει κι εμείς το εφαρμόζουμε στη Θεία Ευχαριστία ότι ο καθένας μπορεί να έχει διαφορετικό λειτούργημα στην κοινωνία, αλλά όλοι είμαστε ίσοι έναντι του Θεού, είμαστε παιδιά του κι επομένως αδέλφια, ανεξαρτήτως κοσμικής ισχύος, φυλής, γλώσσης ή θρησκείας.

Και όπως γράφει ο Αγιος Νεκτάριος όλοι ανεξαιρέτως οι συμμετέχοντες στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και μεταλαμβάνουν του Αγίου Σώματος και του Τιμίου Αίματος του Κυρίου "αγιάζονται και ζωοποιούνται. Διότι εις άφεσιν αμαρτιών, εις κοινωνίαν του αγίου Πνεύματος, εις βασιλείας ουρανών πλήρωμα, εις παρρησίαν του Σωτήρος Χριστού, γίνεται η μετάληψις των θείων Μυστηρίων". Και στην ερώτηση "τίνος χάριν επιτελείται η Θεία Λειτουργία" ο Αγιος απαντά: " Η Θεία Λειτουργία επιτελείται πρώτον εις δόξαν και αίνον του Μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών και εις μνήμην του θανάτου και της αναστάσεως Αυτού κατά το γεγραμμένον "Τούτο ποιείτε εις την εμήν ανάμνησιν". Δεύτερον περί αναπαύσεως των ευσεβώς κεκοιμημένων Ορθοδόξων Χριστιανών, όπως μας διδάσκουν οι μακάριοι Πατέρες και τρίτον υπέρ των ζώντων Ορθοδόξων Χριστιανών Αρχιερέων και παντός του χριστεπωνύμου λαού" ( Αγίου Νεκταρίου "Ποιμαντική", Εκδ. Νεκτ. Παναγόπουλου, Αθήναι, σελ. 63-64).


Σεβασμιώτατε, προσφιλείς μου αδελφοί και αγαπημένε λαέ του Θεού,

Ας προσευχηθούμε μαζί με τον μακαριστό Ορθόδοξο κληρικό Λεβ Ζιλέ (Λεβ Ζιλέ, "Παρουσία Χριστού"", Εκδ. Δόμος, σελ. 87) να μας δώσει ο Κύριος τη Χάρη να τρεφόμαστε αδιάκοπα από Εκείνον. Να αιχμαλωτίσει τις σκέψεις και τις συγκινήσεις μας. Να ξεριζώσει και να διώξει από μέσα μας όχι μόνο ό,τι είναι αντίθετο με Εκείνον, αλλά και κάθε τι που δεν είναι Εκείνος. Ας είναι η μοναδική και σταθερή μυστική μας τροφή σε κάθε περίπτωση της καθημερινής μας ζωής και να βιώνουμε ότι Εκείνον ποθούμε όταν λέμε μαζί με τους μαθητές Του "Κύριε πάντοτε δος ημίν τον άρτον τούτον (Ιωαν. στ' 34).

Εύχομαι ο Κύριος να σας ευλογεί, να σας προστατεύει, να σας χαριτώνει. Εύχομαι και στην περιοχή σας να υπάρξει η Ειρήνη και να βασιλεύσει η αγάπη. Εύχομαι τέλος να διατηρήσετε την Πίστη σας και την ιδιοπροσωπία σας και να την μεταδώσετε στα παιδιά σας, μένοντας και αγωνιζόμενοι στα χώματα αυτά, κάτω από τα οποία βρίσκονται τα οστά των προγόνων σας, που δόξασαν αυτή τη χώρα. Είσθε απόγονοι, Αγίων, μαρτύρων και ηρώων και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάτε ποτέ. Ποτέ δεν πρέπει να ξεχνάτε τον πολιτισμό σας και να είσθε υπερήφανοι γι' αυτόν, όπως είμαστε εμείς υπερήφανοι για εσάς.

Τέλος και εις ανάμνηση της επισκέψεως μου επιτρέψτε μου Σεβασμιώτατε να σας προσφέρω αυτό το αναμνηστικό δώρο, όπως επίσης ένα αναμνηστικό δώρο να προσφέρω και εις τον προϊστάμενο του Ιερού αυτού Ναού.-