ΙΕΡΑ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗ ΑΘΗΝΩΝ
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΕΝΟΡΙΑΚΕΣ ΣΥΝΑΞΕΙΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ
ΕΤΟΣ ΣΤ´ 2003-2004

17η Σύναξη: 9 -15 Φεβρουαρίου 2004

ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΡΟΣ ΜΕΛΕΤΗ:

"Ἐάν γάρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καί ὑμῖν ὁ πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος´ Ἐάν δέ μή ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τά παραπτώματα αὐτῶν, οὐδέ ὁ πατήρ ὑμῶν ἀφήσει τά παραπτώματα ὑμῶν." Ματθ. στ´14-15

Α´ΠΑΤΕΡΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Στίχος 14-15 "Ἀφήσει ὁ Πατήρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος"

" Ὁ Χριστός, ὡς κατά φύσιν Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔχει ἐξουσίαν νά συγχωρεῖ τίς ἁμαρτίες τῶν ἀνθρώπων (Ματθ.θ´6) Ἐδῶ ὅμως ὁ Κύριος,ἀναφέρει μόνο τόν Θεό Πατέρα, διότι, λόγῳ τῆς ἀτέλειας τῶν μαθητῶν, δέν τούς εἶχε ἀκόμη μιλήσει γιά τήν Θεότητά Του" (Κύριλλος Ἀλεξανδρείας).

" Ὁ Χριστός μᾶς ὑπενθυμίζει τόν Θεό Πατέρα γιά νά τόν ντραποῦμε, ὥστε συνειδητοποιώντας ὅτι εἴμαστε κατά χάριν παιδιά ἑνός τόσο ἀγαθοῦ Πατέρα, νά μή συμπεριφερόμαστε σάν θηρία πρός τούς ἄλλους " (θεοφύλακτος)

" Ὁ Χριστιανός, ὡς κατά χάριν υἱός τοῦ Θεοῦ, ἑνός τέτοιου ἀγαθοῦ Πατέρα, πού ἔχει κληθεῖ νά ζήσει κί αὐτός στόν οὐρανό, δέν δικαιοῦται οὔτε νά ἐκδικεῖται σάν θηρίο οὔτε νά σκέπτεται γήινα καί σαρκικά, ἀλλά γρήγορα νά συμφιλιώνεται μέ ὅσους κάνουν τό κακό καί οὔτε ἴχνος ὀργῆς νά μή ἔχει στήν καρδιά του γι´αὐτούς (Χρυσόστομος).


" Ἐάν ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις...ἐάν μή ἀφῆτε "

" Ὁ Χριστός, τή συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν μας, ἐξαρτᾶ ἀπό ἐμᾶς τούς ἴδιους. Ἴσως ὅμως πεῖ κανείς:Ὁ ἄλλος ἔχει κάνει πολλά καί μεγάλα ἁμαρτήματα. Ναί, ἀλλά ἐσύ ἴσως ἔχεις κάνει περισσότερα καί μεγαλύτερα. Καί ἐκεῖνος μέν, μέ τά ἁμαρτήματά του, ἔβλαψε ὁμοδούλους του ἀνθρώπους ἐσύ ὅμως μέ τίς ἁμαρτίες σου εἶσαι ὑπόλογος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ἐσύ, ἐπίσης, θά συγχωρήσεις ἴσως τόν ἄλλον. Ἐφόσον σέ παρακαλέσει. Ὁ Θεός ὅμως συγχωρεῖ χωρίς νά τόν παρακαλέσουμε. Ἐφόσον λοιπόν, συγχωρέσεις τόν ἄλλον, θά ἐλευθερώσεις τόν ἑαυτό σου ἀπό τίς ἁμαρτίες σου "(Ζηγαβινός)

Ἔ ν σ τ α σ η:" Ἐάν ὁ ἄλλος δέν θέλει νά συμφιλιωθοῦμε; "

Ἀ π ά ν τ η σ η:"Ἐάν ὁ ἄλλος δέν θέλει, αὐτό εἶναι δικό του πρόβλημα. Ἐσύ ὅμως φυλάξου ἀπό τό μῖσος, προσευχόμενος εἰλικρινά ὑπέρ αὐτοῦ χωρίς νά τόν κακολογεῖς στούς ἄλλους " (Ἅγιος Μάξιμος)

" Τίποτε ἄλλο δέν ἀπεχθάνεται ὁ Θεός, ὅσο τήν σκληρότητα καί τήν ὠμότητα πού δείχνουν μερικοί πρός τούς ἄλλους ἀνθρώπους " (Θεοφύλακτος).


Β´ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ


1. Ἡ ἔννοια τῆς συγχωρήσεως

Ἡ λέξη "συγχώρηση" προέρχεται ἀπό τό ρῆμα "συγχωρῶ ( σύν καί χωρῶ ) καί ἔχει τήν ἔννοια τῆς εὐρύτητας, τοῦ εὐρύ καί μεγάλου χώρου, ὅπου μποροῦν νά ὑπάρξουν (νά χωρέσουν) πολλοί καί ἀκόμη περισσότεροι (σύν). Ἕνας τέτοιος "χῶρος" εἶναι ἡ " καρδιά " (ἀγάπη) τοῦ Θεοῦ. Στόν χῶρο αὐτό, ὑπάρχουν καί ζοῦν "δίκαιοι καί ἄδικοι , πονηροί καί ἀγαθοί". Ἀντίθετη ἔννοια : "στενοχώρηση", πού ἀναφέρεται στή στενότητα τοῦ χώρου, ὅπου λόγῳ στενότητος καί μικρότητος, δέν χωροῦν πολλοί καί ὅπου ἡ παρουσία πολλῶν προκαλεῖ ἐνόχληση (στενοχώρηση).


2. Ἡ στενοκαρδία τῶν ἀνθρώπων σέ σχέση μέ τήν ἄπειρη ἀγάπη (καρδιά ) τοῦ Θεοῦ.

Ἡ καρδιά (τά συναισθήματα, ἡ ἀγάπη) τοῦ ἀνθρώπου, ὅταν αὐτή χωρίσθηκε ἀπό τόν Θεό, ἄρχισε καί νά σκληραίνει καί νά μικραίνει (περιορισμός τῆς ἀγάπης μέχρις ἐκλείψεως). Ὁ Θεός, στήν Ἁγία Γραφή, ἀναφέρεται συχνά στή σκληρή (Ἰεζ. λα´26-Ἑβρ. γ´8) καί μικρή (Β´Κορ. στ´12-13) καρδιά τῶν ἀνθρώπων. Ἡ καρδιά πολλῶν ἀνθρώπων εἶναι τόσο μικρή (μικροψυχία), ὥστε ἐκεῖ δέν "χωρεῖ" κανείς καί τίποτε ἄλλο, παρά μόνο τό "ἐγώ " τους!

*Ἐρώτημα: Γιατί πολλοί ἄνθρωποι "στενοχωροῦνται" (νιώθουν λυπημένοι, ἐνοχλημένοι, δυστυχεῖς); Διότι, λόγῳ μικροψυχίας καί στενοκαρδίας, ἡ παρουσία, τά καλά ἤ τά κακά τῶν ἄλλων δέν μποροῦν νά "χωρέσουν" καί γι´αὐτό τούς στενοχωροῦν.

Παράδειγμα: Συγκρίνατε τό νερό πού χωράει σέ ἕνα ποτήρι νερό (ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου) μέ τό νερό τῶν ὠκεανῶν (ἡ καρδιά τοῦ Θεοῦ) τῆς ὑδρογείου σφαίρας!


3. Ἀπό τήν μικροψυχία στήν μεγαλοψυχία

Ὑπάρχει τρόπος νά μεγαλώσει, νἀ γίνει πιό εὐρύχωρη ἡ καρδιά τῶν ἀνθρώπων, ὥστε νά χωράει, νά συγχωρεῖ καί τούς ἄλλους; Ἀ π ά ν τ η σ η: Μόνο, ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀποφασίσει νά ζεῖ καί νά συμπεριφέρεται ὡς κατά χάριν υἱός τοῦ Θεοῦ. Ἡ σκληροκαρδία, μικροψυχία καί στενοκαρδία εἶναι ἡ φυσική κατάσταση τῆς ὕπαρξης τοῦ μεταπτωτικοῦ ἀνθρώπου. Ἡ μακροθυμία, ἡ μεγαλοψυχία καί ἡ συγχωρητικότητα εἶναι καταστάσεις "ὑπερφυσικές" καί κατορθώνονται, ὅταν ὁ ἄνθρωπος γίνεται κατά χάριν υἱός τοῦ Θεοῦ καί μιμεῖται τόν Θεό Πατέρα καί σχετίζεται μέ τόν κατά φύσιν Υἱό τοῦ Θεοῦ , τόν Χριστό διά τῆς Ἐκκλησίας.


Γ´ ΥΜΝΟΣ-ΠΡΟΣΕΥΧΗ

" Τά τῆς καρδίας μου τραύματα, ἐκ πολλῶν ἁμαρτημάτων φυέντα μοι, ἰάτρεψον Σωτήρ, ὁ τῶν ψυχῶν καί τῶν σωμάτων ἰατρός. Ὁ παρέχων τοῖς αἰτοῦσιν πταισμάτων τήν συγχώρησιν, ἀεί παράσχου μοι δάκρυα μετανοίας, διδούς μοι τήν λύσιν τῶν ὀφλημάτων Κύριε, καί ἐλέησον με. " (Τριώδιον, Στιχηρά καί Κατανυκτικά Καθίσματα Πλ. β´ Ἤχου, Κυριακή Ἑσπέρας)