Ἀριθμ.Πρωτ./ΕΞ. /2001 Ἐν Ἀθήναις τῇ 11ῃ Ἰουνίου 2001

Πρός
Τόν Ὁσιώτατον Μοναχόν
π. Θεόφιλον
Τ. Θ. 17 ΝΕΑ ΣΚΗΤΗ
630 87 ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ


Ὁσιώτατε π. Θεόφιλε,

Ἔλαβα τήν ἐπιστολή σας καί διάβασα μέ πολλή προσοχή τίς ἀπόψεις σας σχετικά μέ τήν προσκυνηματική καί ἀνεπίσημη γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἐπίσκεψη τοῦ Πάπα - Ρώμης Ἰωάννου Παύλου Β' στήν Ἀθήνα καί σᾶς εὐχαριστῶ γιά τήν εὐγενῆ καλωσύνη πού εἴχατε νά μοῦ τήν ἀποστείλετε μαζί μέ τό γνωστό παλαιό βιβλίο τοῦ ἀειμνήστου π. Σπυρ. Μπιλάλη, " 'Ορθοδοξία καί Παπισμός ".

Κατ' ἀρχήν θά ἤθελα νά σᾶς ζητήσω μέσα στήν μόνωση, στή σιωπή καί τήν ξενιτειᾶ σας, ἐκεῖ στό Περιβόλι τῆς Παναγίας μας, τό Ἁγιώνυμον Ὄρος, νά μή λησμονεῖτε διηνεκῶς νά προσεύχεσθε γιά τήν ταπεινότητά μου. " Μέγα ὄντως ἀγαθόν ἐκ πείρας παρειλήφαμεν, τό συνεχῶς ἐπικαλεῖσθαι Κύριον Ἰησοῦν ". Καί ξέρετε ἀκόμη στήν ἀδιάλειπτη προσευχή, στή νήψη καί τή θεωρία θά μᾶς ἐπισκεφθεῖ ὁ Κύριος καί θά μᾶς δώσει λύσεις ἀγάπης, ἀληθείας, γαλήνης ψυχῆς. Ἡ προσευχή εἶναι πανοπλία ὡς ἀληθῶς οὐράνιος " οὐδέν γάρ εὐχῆς δυνατώτερον πεπυρωμένης καί γνησίας "

Ὅσον ἀφορᾶ τά ζητήματα πού θίγετε στήν ἐπιστολή σας, ὀφείλω νά σᾶς εἴπω, ὅτι κατόπιν τῆς προσκλήσεως ἐκ μέρους τοῦ Κράτους τοῦ Πάπα στήν Ἑλλάδα ἡ Ἱ.Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας μας ἔλαβε τήν ἀπόφαση ὅπως ἡ παρουσία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στίς διάφορες ἐκδηλώσεις τῆς ἐπισκέψεως νά εἶναι σύμφωνη μέ α) τίς Παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας μας καί τούς Ἱερούς Κανόνες, β) τήν εὐγένεια πού χαρακτηρίζει τόν Ἑλληνορθόδοξο καί φιλότιμο Λαό μας, χωρίς βέβαια νά περιφρονεῖται καί νά ὑποτιμᾶται ἡ ἱστορική μνήμη, καί γ) τή βεβαιότητα ὅτι ἡ προσκυνηματική ἐπίσκεψη τοῦ Πάπα στήν Ἑλλάδα γιά κανένα λόγο δέν συνιστᾶ κίνδυνο γιά τήν ἐκκλησιαστική αὐτοσυνειδησία καί ὀρθόδοξη πίστη. Καί ἐπίσης ὅτι σέ καμμία ἀπ' αὐτές δέν θά γίνει κατ' οὐδένα τρόπο συμπροσευχή.

Ἡ ἐπίσκεψη δέν εἶχε σκοπό τήν ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν. Οὔτε κανείς διετύπωσε τέτοια πρόθεση. Καί δέν θά μποροῦσε νά διατυπωθεῖ, γιατί ἡ ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν εἶναι ἕνα θέμα τόσο σοβαρό καί μεῖζον καί ἀκριβῶς πέραν τῶν ἀνθρωπίνων δυνατοτήτων πού μόνο ἡ πνοή τοῦ Παναγίου Πνεύματος μπορεῖ νά ἐπιτελέσει. Ἐμεῖς βέβαια κάθε φορά πού τελοῦμε τήν Θ. Λειτουργία προσευχόμεθα " ὑπέρ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως " καί μελετοῦμε ἄλλωστε τόν λόγο τοῦ ἰδίου τοῦ Χριστοῦ, τό αἴτημά Του στήν πρό τοῦ Πάθους Του ἀρχιερατική προσευχή Του, γιά τήν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας ( Ἰω. 17, 21-23).

Δέν μπόρεσα βέβαια νά κατανοήσω τί σχέση μπορεῖ νά ἔχει ἡ Ἑβραϊκή θρησκεία καί " τά σχέδια τῶν Ἑβραίων Σιωνιστῶν, " ὅπως γράφετε, μέ τήν ἕνωση τῶν Χριστιανῶν .

Σχετικά μέ τό Κοινό Ἀνακοινωθέν, αὐτό οὐδόλως εἶναι μεμπτόν. Τοὐναντίον, ἀπό ἐκεῖ τόν Ἄρειο Πάγο, ὅπου κήρυξε ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος τόν Ἐσταυρωμένο καί Ἀναστημένο Χριστό στούς Ἀθηναίους εἰδωλολάτρες, συνομιλώντας μαζί τους, εἶναι ἐξόχως σημαντικό νά ἀκούγεται λόγος χριστιανικός γιά τήν εἰρήνη, τήν παραλλαγή, τήν καταπολέμηση τῆς βίας, τοῦ ρατσισμοῦ καί πολύ περισσότερο νά λές στούς ποικίλους ἀθέους τῆς σημερινῆς Εὐρώπης ὅτι ἡ οἰκοδόμηση τῆς Ἑνωμένης Εὐρώπης πρέπει νά θεμελιωθεῖ στά ἀγκωνάρια τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Ἔπειτα μέ τό νά κάμνεις ἕνα κοινό Ἀνακοινωθέν γιά τό καλό καί ὄχι γιά τό κακό τῆς ἀνθρωπότητας δέν σημαίνει ὅτι ἀναγνωρίζει αὐτομάτως μία ἰδιότητα πού ἀναφέρεται στήν ἐκκλησιολογική τάξη.

Τό σημαντικότερο, ὅμως γιά τό ὁποῖο δέν κάμνετε οὐδόλως λόγο, εἶναι ἡ Προσφώνησή μου πρός τόν Πάπα στό Ἀρχιεπισκοπικό Μέγαρο ὅπου ἐνώπιον ὅλων τῶν μέσων ἐνημέρωσης, ἑλληνικῶν καί ξένων, ὅπως καί σεῖς τό θέλετε, εἶπα εὐπρεπῶς καί εὐθαρσῶς ὅτι μᾶς χωρίζουν " δογματικοί καί ἐκκλησιολογικοί λόγοι". Ἡ μικρή αὐτή φράση γιά τούς γνωρίζοντες τά πράγματα καί γιά τούς κατέχοντες θεολογικές γνώσεις, ἀλλά καί ἔχοντες πεῖρα στούς διαλόγους, σημαίνει πολλά. Ἐδῶ ἑδράζεται ὅλη ἡ ἱστορία τῆς διαιρέσεως, τά ζητήματα πού μᾶς χωρίζουν ( Filioque, Μαριολογία, διαφορές σχετικές μέ τήν πτώση καί σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, ἡ διδασκαλία περί τῆς κτιστῆς χάριτος, οἱ διαφορές στά ἱερά μυστήρια κ. ἄ), οἱ ἐκκλησιολογικές παρεκκλίσεις τῶν Λατίνων (πρωτεῖον καί ἀλάθητον), ἐδῶ βρίσκεται ἡ διαφορετική θεολογία Ἀνατολῆς καί Δύσεως. Ἀλλ' ἀκόμη σ' αὐτή τήν Προσφώνηση δέν μιλήσαμε γιά τήν ἀπαράδεκτη καί ἀθέμιτη δράση τῆς Οὐνίας, δέν τονίσαμε τήν πίστη μας στίς ἀποφάσεις τῶν ἑπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων, δέν εἴπαμε γιά τίς "πραγματικές ἐμπειρίες " τῶν Σταυροφοριῶν, δέν ὑψώσαμε φωνήν ὑποστηρίξεως τῆς μαρτυρικῆς καί Ἀποστολικῆς νήσου Κύπρου μας;

Τά γραφόμενά σας περί δώρου μιᾶς στολῆς στόν Πάπα καί τά περί τῆς ἀποστολῆς του στό Ἅγιον Ὄρος γιά νά βαπτισθεῖ, δέν ἐπιθυμῶ νά τά σχολιάζσω, διότι ἀγγίζουν τά ὅρια τῆς μή σοβαρότητος καί ὑπευθύνου στάσεως.

Ἀλλά τό ζήτημα πού σήμερα προβάλλει ἐπιτακτικῶς εἶναι πῶς θά βοηθήσουμε τήν Ρωμαιοκαθολογική Ἐκκλησία μέ τά δισεκατομμύρια τῶν πιστῶν της νά καταλάβει τήν ἀσθενοῦσα θέση της, πώς πέραν μιᾶς σκληρῆς ἀντιπαράθεσης θά δεῖ τήν σώζουσα ἀλήθεια τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Ἄραγε πονοῦμε γιά τό σχίσιμο τοῦ ἀρράφου χιτῶνα τοῦ Χριστοῦ, γιά τήν τραγωδία τῆς διασπάσεως τοῦ Χριστιανικοῦ κόσμου. Κλαίομε γιά τά ἀσθενῆ αὐτά μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, τούς σκεπτόμεθα καί ἐργαζόμεθα γιά νά μήν ἀποθάνουν στήν πλάνη; Ἦ μήπως βαυκαλιζόμεθα μέ τό ἔνδοξο παρελθόν μας, ὑπνώττομε καί ἁπλῶς φυλάσσομεν τόν θησαυρό τῆς Ὀρθοδοξίας σ' ἕνα μπαοῦλο; Μήπως μ' ἄλλα λόγια τήν Ὀρθοδοξίαν μας τήν κάναμε ἕνα μουσεῖο ἁπολιθωμάτων. Τό δραματικώτερο γιά μᾶς εἶναι ἀκριβῶς ἡ πνευματική μας ραθυμία, ἡ θεολογική ἀφασία μας καί ἡ ἀπουσία μας ὅταν ὁ ἄλλος ψάχνει γιά τήν ἀλήθεια. Ὀφείλουμε νά εἴμαστε παρόντες, μάρτυρες τῆς " ἐν ἡμῖν ἐλπίδος", ἐν ταπεινώσει καί μετανοία, ἐν ἀγάπῃ, ἐν διαλόγῳ καί ἐν ἁσπασμῷ.

Μή φοβεῖσθε γιά προδοσία τῆς γλυκυτάτης Ὀρθοδοξίας.Μαχόμεθα ἐπί τῶν πνευματικῶν ἐπάλξεων νυχθημερόν μέ πόνο ψυχῆς, μέ δάκρυα στά μάτια, ἀνηφορίζοντες τόν Γολγοθᾶ.

Ἔχετε ἐμπιστοσύνη στήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας καί γαληνεύετε.

Εὔχομαι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός νά σᾶς εὐλογεῖ καί νά σᾶς χαρίζει πνευματική καί σωματική ὑγεία καί πλουσίαν τήν Χάριν Του.

Μετ' εὐχῶν διαπύρων