ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑΣ-Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ-ΣΥΜΜΑΡΤΥΡΙΑ
1. Η πρόκληση "κλίσεως" (δηλαδή παρώθηση σε κάποιον να αρχίσει να ενδιαφέρεται) για την Ιερωσύνη είναι ένα έργο με πολλές απαιτήσεις.

. αφού είναι συνυφασμένο με την Βασιλεία του Θεού·

. αφού ο Ιερέας είναι διάκονος της Καινής Διαθήκης·

. αφού καλείται να διαγγέλλει το πρόσταγμα του Κυρίου.

Σύμφωνα με την ευχή της χειροτονίας (δηλαδή σύμφωνα με την πιο αυθεντική διατύπωση) η Εκκλησία απαιτεί ο Ιερέας να είναι άξιος: α) να παρίσταται τω αγίω θυσιαστηρίω, β) να κηρύσσει το Ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού, γ) να Ιερουργεί τον λόγο της αληθείας του Χριστού, δ) να προσφέρει δώρα και θυσίες στον Θεό και ε) να ανακαινίζει τον λαό.

Αυτά απαιτούν υψηλή στάθμη ανθρωπίνων ικανοτήτων, αγιότητα βίου, καρδιά γεμάτη ζέση, φρόνημα ένθεο. Με άλλα λόγια η Ιερωσύνη απαιτεί εσωτερική και εξωτερική κατάσταση υψηλού πνευματικού επιπέδου "διότι άγγελος Κυρίου εστίν" ο Ιερεύς (Μαλ. 2,7).


2. Η Ιερωσύνη, σαν έργο Θεού, απαιτεί και φορείς αξίους του Θεού. Συνεπώς μεγάλη πρέπει να είναι και η ευθύνη εκείνων, που έχουν, με βάση τους θεσμούς της Εκκλησίας, την αρμοδιότητα να προσκαλούν στο έργο της Ιερωσύνης και να προωθούν νέα στελέχη στις τάξεις της.

Το έργο αυτό είναι, κατ' εξοχήν, έργο των Αρχιερέων και των πνευματικών πατέρων ή "γερόντων".

Οι πνευματικοί πατέρες-γέροντες έχουν την κύρια και ουσιαστική ευθύνη να προτείνουν -υποδείξουν πρόσωπα κατάλληλα, να δώσουν γι' αυτά "μαρτυρία", όπως λέγει ο τύπος της "κανονικής συμμαρτυρίας". Οι Αρχιερείς έχουν την ευθύνη της επιλογής και χειροτονίας.

Πρόταση -υπόδειξη, και επιλογή-χειροτονία είναι εξίσου υπεύθυνα έργα. Και η ευθύνη αυτή ούτε μετατίθεται, ούτε μεταβιβάζεται από κανέναν σε κανέναν.

Είναι φυσικό, ότι ο άνθρωπος, νέος ή ώριμος σε ηλικία, όταν για πρώτη φορά προσέρχεται εκφράζοντας τον πόθο να γίνει κληρικός, δεν μπορεί να έχει τέλειο φρόνημα.

Χρέος του πνευματικού πατέρα, είναι, να ερευνά τα βάθη της καρδιάς του. Και αν μεν βλέπει σ' αυτόν ορθό φρόνημα, να το κατευθύνει προς τα άνω, σε επίγνωση: τι είναι η ιερωσύνη· τι είναι η σωτηρία του κόσμου. Άν δεν έχει ορθό φρόνημα, να προσπαθεί να τον στρέψει στο ορθό και οπωσδήποτε να τον βοηθεί να συνειδητοποιεί, σε ποία κατάσταση ευρίσκεται.

Και για τα δύο χρειάζεται ο πνευματικός πατήρ να είναι πάντοτε προσηνής, διδακτικός, πατρικός και να μη ζητεί να επιβάλλεται ως εξουσίαν έχων, αλλά να γίνεται για τον μαθητή του τύπος τών αρετών.

Θεσμικά οι πνευματικοί πατέρες-γέροντες έχουν την υποχρέωση να προτείνουν. Και φυσικά έχουν την ευθύνη για την πρότασή τους.

Η Εκκλησία προσέχει κατά προτεραιότητα τα έσω. Και γι' αυτό η μαρτυρία του πνευματικού πατρός για τον υποψήφιο είναι το πρώτο που ζητεί. Εννοείται ότι από τον πνευματικό πατέρα ζητείται μαρτυρία για την εσωτερική τοποθέτηση του υποψηφίου· και ότι πρέπει να την δίδει όχι επιπόλαια, αλλά αφού έχει ερευνήσει τα βάθη της καρδίας αυτού. Μαρτυρία δε για βάθη καρδίας δεν είναι μόνο μαρτυρία για τυχόν πράξεις, αλλά πρώτα και κύρια μαρτυρία για περιεχόμενο φρονήματος.

Η είσοδος στον κλήρο έχει οριοθετηθή! Ζητούνται άνθρωποι, α) που κατοικεί στην καρδιά τους ο Χριστός β) είναι σε αγάπη ερριζωμένοι και τεθεμελιωμένοι, γ) καταλαβαίνουν, τι είναι πλάτος, μήκος, ύψος, βάθος "συν πάσι τοίς αγίοις"· και όχι σαν ελεύθεροι στοχαστές, δ) ζουν την αγάπη του Χριστού, που είναι χίλιες φορές ανώτερη από ΚΑΘΕ γνώση και ε) είναι γεμάτοι "εις πάν το πλήρωμα του Θεου" (Εφεσ. 3,16 - 19). Άν ο ιερέας σ' αυτά είναι φτωχός, έχει ανάγκη καλού Σαμαρείτη· δεν μπορεί να είναι ό ίδιος καλός Σαμαρείτης.

Η κανονική Συμμαρτυρία διαγράφει και καθορίζει την ευθύνη των γερόντων με μια μόνο λέξη: "μαρτύρομαι".

Η μαρτυρία ή μάλλον "συμμαρτυρία", γίνεται κατενώπιον του Θεού. Και είναι η πιο υπεύθυνη πράξη ένος κληρικού.

Για να μπορεί να προβή σε συμμαρτυρία, ο γέροντας πνευματικός οφείλει να στήσει τον εξομολογούμενο ενώπιον της Ιεράς Εικόνος του Χριστού και να τον ερευνήσει, όχι μόνο περιπτωσιολογικά για την τυχόν διάπραξη αμαρτημάτων, που κωλύουν την χειροτονία, αλλά "τα βάθη της καρδίας αυτού", για να ίδει κατά προτεραιότητα "τίνος πνεύματός εστιν": ήτοι· αν έχει πίστη, αν ποθεί να γίνει μαθητής του Χριστού, αν είναι πρόθυμος να θήσει την "Ψυχήν" αυτού υπέρ των προβάτων, αν σαν πρώτη του προτεραιότητα έχει τον εαυτό του ή τον Χριστόν και τους του Χριστού, αν κατ' επέκταση εμφορείται έστω και λανθανόντως, από τάσεις και επιθυμίες, οι οποίες με τον χρόνο εκδηλώνονται και θα τον καταστήσουν αντί για έρεισμα ολετήρα και της εκκλησίας και των επι μέρους Ψυχών.

Χρέος λοιπόν των Γερόντων-Πνευματικών Πατέρων είναι:

α. Να πληροφορούνται τα κατά τους υποψηφίους λεπτομερώς, όχι μόνο από την εξομολόγησή τους, αλλά και από μαρτυρίες εκείνων που γνωρίζουν την πολιτεία τους.

β. Να ερευνούν όχι μόνο για την ύπαρξη κανονικών κωλυμάτων, αλλά τα βάθη της καρδίας του υποψηφίου· με άλλα λόγια να ψάχνουν να ιδούν: πόσο αγαπάει τον Θεό, πόσο ευλαβείται το όνομά Του, πόσο τηρεί τον νόμο Του, πόσο αγαπάει το νόμο Toυ, πόσο αγαπάει την Εκκλησία και τα της Εκκλησίας πόσο έχει καταλάβει, τι σημαίνει σωτηρία και σωτηρία του κόσμου, γιατί θέλει να γίνει ιερέας πως ο ίδιος βλέπει την ιερωσύνη και το έργο της.

γ. Να σέβονται την ελευθερία των υποψηφίων - να τους θέλουν ελεύθερα υπεύθυνα πρόσωπα, γιατί η ιερωσύνη απαιτεί σε κάθε στιγμή υπεύθυνη πρωτοβουλία. Κληρικοί με ασθενή προσωπικότητα, έστω και με μοναχική υπακοή, δύσκολα θα μπορέσουν να ποιμάνουν όντα λογικά, που ζουν χωρίς αίσθηση, του που οδηγούν τα ρεύματα της εποχής.

δ. Να έχουν με τον αρχιερέα, τουλάχιστον στο θέμα της υπόδειξης υποψηφίων, σχέση απόλυτης εμπιστοσύνης και αμοιβαιότητος για μια από κοινού άρση του βάρους.

ε. Τέλος, πρέπει να τονισθή, ότι: Η ευθύνη Γερόντων και Αρχιερέων δεν σταματάει με την επιλογή του υποψηφίου για χειροτονία. Αντίθετα. Τότε αυξάνει και πολλαπλασιάζεται.

Τότε πρέπει να αρχίζει ένας νέος αγώνας για την καθοδήγηση του χειροτονημένου πια κληρικού στην πνευματική προκοπή, στην πορεία προς τη θέωση, προς την ατέλεστη τελειότητα των τελείων, προς την κλίμακα των αναβάσεων. Γιατί, όπως είναι γνωστόν, στην πράξη και στην θεωρία, η πτώση είναι και εύκολη και πολύ οδυνηρή, ακόμη και για τους διαβεβηκότες εν θεωρία.

Τα δε τυπικά προσόντα, απαραίτητα, ως προϋπόθεσις χειροτονίας είναι τα ως κάτωθι. Εκτός της Κανονικής Συμμαρτυρίας,

α. Συγκατάθεση συζύγου,

β. Τίτλοι Σπουδών,

γ. Πιστοποιητικό Γεννήσεως,

δ. Πιστοποιητικό Στρατολογικής Καταστάσεως,

ε. Αντίγραφο Ποινικού Μητρώου,

στ. Πιστοποιητικό Εἰσαγγελίας Πλημμελειοδικών,

ζ. Πιστοποιητικό Εισαγγελίας Εφετών,

η. Βεβαίωση Πρώτου Γάμου.