ΔΗΛΩΣΗ
ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ


1. Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ελλάδος παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και την οφειλόμενη ευαισθησία τον σύγχρονο διάλογο για το μέλλον της Ευρώπης και θεωρεί τη συμμετοχή της σ’ αυτόν όχι μόνο επιβεβλημένη, αλλά και σημαντική τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, αφού αφορά στο μέλλον και των Ελλήνων, 97% των οποίων έχοντας λάβει το βάπτισμα αποτελούν μέλη του εκκλησιαστικού της σώματος.

2. Στόχος της πορείας προς την ενοποίηση της Ευρώπης πρέπει να είναι σταθερά να μη χάσει ο πολίτης την πίστη και το σεβασμό του στη Ζωή, την οποία μέσα στο χρόνο στηρίζουν όλα όσα δεν αγοράζονται και δεν καταναλώνονται, γι’ αυτό και μένουν ως αιώνιες αξίες, άφθαρτες ακόμα και μέσα στη δίνη της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, ακόμα και της αποκλειστικής αναζήτησης του κέρδους.

3. Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ελλάδος σε όλη τη μακρά πορεία της, πιστή στην πνευματική της παράδοση, αποδίδει εξαιρετική τιμή στην ιερότητα και μοναδικότητα του ανθρώπινου προσώπου ως εικόνας του Θεού στον κόσμο. Γι’ αυτό και συμμερίζεται την αγωνία των φτωχών, των ανέργων, των προσφύγων, των αποκλεισμένων ατόμων, των περιθωριοποιημένων και των καταπιεσμένων. Είναι αλληλέγγυα σε κάθε προσπάθεια να αντιμετωπιστούν ριζικά τα κοινωνικά προβλήματα αυτά και είναι πάντα έτοιμη να συμβάλει με κάθε πρόσφορο σε Αυτή τρόπο, ώστε να εδραιωθεί η εμπιστοσύνη, η συνεργασία και επομένως η δικαιοσύνη, η ελευθερία και η ειρήνη μεταξύ των πολιτών και των λαών.

4. Η Ορθόδοξος Εκκλησία αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στο θεσμό της οικογένειας και στη νεότητα, και θεωρεί εξαιρετικής σημασίας την ενίσχυση με κάθε τρόπο των μέσων κοινωνικής στήριξης και εκπαίδευσης, ως εγγύηση για την εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής και της ειρηνικής συνύπαρξης μέσα στα πλαίσια της διαχρονικής πνευματικής κληρονομιάς της Ευρώπης, η οποία για την πλειονότητα των ευρωπαϊκών λαών αποτελεί σύνθεση του ελληνικού, του ρωμαϊκού και του χριστιανικού πολιτισμού.

5. Η Εκκλησία της Ελλάδος φρονεί ότι ολόκληρη η Ευρώπη, όχι μόνον δεν μπορεί να αγνοήσει την μακραίωνη επίδραση του Χριστιανισμού σε όλα τα επίπεδα των επιτευγμάτων του ανθρωπίνου πνεύματος και των διασωζομένων θαυμασίων έργων πολιτιστικής πανανθρώπινης κληρονομιάς αλλά και να ανανεώσει τις προϋποθέσεις για μια πανευρωπαϊκή νέα αναγέννηση μέσα στα πλαίσια της ειρήνης και της δημοκρατίας.

6. Αποδίδει ιδιαίτερο σεβασμό στο μυστήριο της ζωής, γι΄ αυτό και αντιμετωπίζει με εύλογη ευαισθησία όλες τις θεσμικές εκφράσεις οι οποίες αναφέρονται στη συνέχεια ή την ποιότητα της ζωής. Ως εκ τούτου θεωρεί το ρόλο της Βιοηθικής πολύ σημαντικό απέναντι στην επιστημονική έρευνα με σκοπό τον έλεγχο των ακραίων επιλογών της βιοτεχνολογίας και της επιστήμης γενικότερα ώστε η αγωνία για τα επιμέρους στοιχεία της υγείας του ανθρώπου να μην καταστρέψουν το όλον της ιερότητας του προσώπου του και της ζωής, διαφυλασσομένου του απορρήτου της ατομικής ζωής ως ανεκτίμητου δώρου του Θεού.

7. Η Ορθόδοξος Εκκλησία έχει ήδη καταδικάσει επισήμως (1872) και καταδικάζει συνεχώς κάθε ακραία έκφραση εθνικισμού, εθνοφυλετισμού, ρατσισμού και κάθε μορφή φονταμενταλισμού και αναζητεί την ενότητα μέσα στην εθνική ταυτότητα, παράλληλα με την επίδειξη σεβασμού προς τον πλούτο της πολιτισμικής πολυμορφίας των λαών. Έτσι συμβάλλει θετικά στην εξάλειψη του φόβου ότι το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι αποτελεί απειλή για την ιστορική και πολιτιστική ταυτότητα των λαών, αποφεύγοντας τον κίνδυνο κάθε νοσηρής εθνικιστικής εσωστρέφειας. Τα εσώτατα στοιχεία της ταυτότητας των λαών της Ευρώπης αποτελούν, ως αξίες, ισχυρούς κρίκους, που είναι απαραίτητο να αναδεικνύονται, για να σχηματίζουν όλοι μαζί μια αρραγή αλυσίδα και να εγγυώνται τη συνοχή και την ενότητα της Ευρώπης.

8. Η Ορθόδοξος Εκκλησία, κατανοώντας τις σύγχρονες αναζητήσεις για ένα κοινό «Ευρωπαϊκό Σύνταγμα», ως μια δημοκρατική διαδικασία για να αποτυπωθεί σε συγκεκριμένες διατάξεις Δικαίου η διαχρονική συνείδηση και πνευματική κληρονομιά των ευρωπαϊκών λαών, καταθέτει τις επόμενες προτάσεις πάνω σε θεμελιώδεις αρχές, από τις οποίες θεωρεί ότι αυτό το Σύνταγμα είναι απαραίτητο να διέπεται:

α) Την πλήρη και ρητή κατοχύρωση της αρχής της θρησκευτικής ελευθερίας και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την απαγόρευση του κακόπιστου προσηλυτισμού όπως αυτά διακηρύχθηκαν στη Σύμβαση της Ρώμης και βεβαιώνονται με τις θεσμικές λειτουργίες της Ευρωπαϊκής Ενώσεως.

β) Το σεβασμό της κοινής συνειδήσεως των ευρωπαϊκών λαών για τις χριστιανικές ρίζες της διαχρονικής και συγχρονικής πνευματικής τους κληρονομιάς, χωρίς να θίγεται με τον τρόπο αυτό η αρχή της θρησκευτικής ελευθερίας για όλες τις Θρησκείες ή Ομολογίες.

γ) Οι σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας, οι οποίες έχουν ιστορικό διαχρονικό βάθος για κάθε συγκεκριμένο λαό, να αφεθούν στο εσωτερικό Εθνικό Δίκαιο κάθε Κράτους, μέσα στα πλαίσια της αρχής της θρησκευτικής ελευθερίας, όπως αυτό σαφώς προβλέπεται από τη Δήλωση υπ’ αρίθμ. 11 της Συνθήκης του Άμστερνταμ, ώστε να αποφευχθούν ανεπιθύμητες ή αλυσιτελείς εντάσεις σε ευαίσθητα ζητήματα θρησκευτικών παραδόσεων των λαών, τα οποία προσδιόρισαν ή προσδιορίζουν την εθνική τους ταυτότητα.

30 Μαΐου 2002