Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΘΕΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΙΑΛΟΓΩΝ ΣΗΜΕΡΑ

του Σεβ. Μητροπολίτου Αττικής κ. Παντελεήμονος



Ε΄ Ὁ Θεολογικός Διάλογος μετά τῶν Λουθηρανῶν

Ὁ Θεολογικός Διάλογος τῶν Ὀρθοδόξων μέ τούς Λουθηρανούς ἐπισήμως ἀρχίζει τό 1981, ἄν καί οἱ ρίζες του βρίσκονται στόν 16ον αἰῶνα καί συγκεκριμένα στήν προσπάθεια του Φιλίππου Μελάγχθονος νά προσεγγίση τήν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία μέ τίς θεολογικές πρωτοβουλίες τῆς Πατριαρχίας Ἰωάσαφ τοῦ Β' (1555-1565) καί τήν θεολογική άλληλογραφία μεταξύ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Ἱερεμίου τοῦ Β' καί τῶν Λουθηρανῶν θεολόγων τῆς Βυτεμβέργης (1576-1581).

Ἡ Α' Προσυνοδική Πανορθόδοξος Διάσκεψις πού συνῆλθε τό 1976 στό Chambesy ἀπεφάσισε τήν σύσταση Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς γιά τήν προετοιμασία τοῦ Διαλόγου μέ τούς Λουθηριανούς. Παραλλήλως συνεστήθη καί ἀντίστοιχος προπαρασκευαστική Ἐπιτροπή ἀπό τούς Λουθηρανούς. Οἱ δύο προπαρασκευαστικές Ἐπιτροπές ἐργάστηκαν χωριστά καί ἐτοίμασαν τήν Συνέλευση τῆς Ὁλομελείας τῆς Μικτῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς Διαλόγου, πού συνῆλθε τό 1981 (27 Αὐγούστου -4 Σεπτεμβρίου) στό Espoo τῆς Φινλανδίας καί ὥρισε ὡς θέμα τοῦ Διαλόγου " Συμμετοχή εἰς τό Μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας". Στήν Συνέλευση αὐτή ἐκπρόσωποι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἶχαν ὁρισθῆ ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Φωκῖδος κ. Ἀθηναγόρας καί ὁ ἀείμνηστος Καθηγητής Πρωτοπρ. Ἰωάν. Ρωμανίδης. Ἀκολούθησαν οἱ Συνελεύσεις τῆς Ὁλομελείας τόν Μάϊο τοῦ 1983 στήν Λεμεσό τῆς Κύπρου, τό 1985 στήν Pennsylvania τῶν Η.Π.Α. καί ἐξέδωκε κοινό κείμενο γιά τό θέμα "ἡ θεία Ἀποκάλυψις", τό1987 στήν Κρήτη καί ἐξέδωκε κοινό κείμενο μέ θέμα “Γραφή καί Παράδοσις”, τό 1989 στό Bad Segeberg τῆς Γερμανίας καί ἐξέδωκε κοινό κείμενο γιά τό θέμα "Κανών καί Θεοπνευστία τῆς Ἁγίας Γραφῆς", τό 1990 στό Παρίσι, τό 1991 στή Μόσχα καί τό 1993 στό Sonderberg τῆς Δανίας. Οἱ τρεῖς τελευταῖες Συνελεύσεις ἀσχολήθηκαν μέ τό θέμα τῆς "Αὐθεντίας τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων".

Ἡ Θ' Ὁλομέλεια τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς συνῆλθε στή Sigtuna τῆς Σουηδίας τό 1998 καί ἐξέδωκε κοινό κείμενο μέ τόν τίτλο: " Ἡ αὐθεντία ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί ἡ αὐθεντία τῆς Ἐκκλησίας ὑπό τό φῶς τῶν Οίκουμενικῶν Συνόδων: Σωτηρία –Χάρις -Δικαίωσις καί Συνεργεία". Οἱ δύο ἑπόμενες Συνελεύσεις τῆς Ὁλομελείας, Ι καί ΙΑ, ἔγιναν στή Δαμασκό τῆς Συρίας τό 2000 καί 2002 καί ἐξεδόθη κοινό κείμενο ἐπί τοῦ ἀνωτέρου θέματος. Τέλος, τόν Σεπτέμβριο τοῦ 2003 συνῆλθε στήν Κρήτη ἡ Μικτή Συντονιστική Ἐπιτροπή γιά νά ἐτοιμάση σχέδιο κειμένου γιά τήν προσεχῆ ΙΒ' Ὁλομέλεια. Οἱ ἐσωτερικές ἐξελίξεις τῶν τελευταίων ἐτῶν στήν Λουθηριανή θεολογία μέ τήν στροφή πρός τήν πατερική παράδοση καί τήν ἀναθεώρηση τῆς περί μυστηρίων διδασκαλίας θά μπορούσαμε νά εἰποῦμε ὅτι συνιστοῦν θετικές προϋποθέσεις γιά τήν συνέχιση τοῦ Διαλόγου, παρά τίς θεολογικές δυσκολίες.