image with the sign of the Greek Church

Κεντρική Σελίδα | Ιερά Σύνοδος | Αρχιεπίσκοπος | 89,5 Radio | Ειδήσεις | Κοινωνία
Βιβλιοθήκη | Μουσείο | Multimedia | Τεχνική Βοήθεια | Σύνδεσμοι | Επικοινωνία

Ιερά Σύνοδος



ΕΠΙΚΟΙΝΩΝIA






ΕΙΣΗΓΗΣH


Προηγούμενη σελίδα


«Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΛΟΝ
ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.
ΑΝΑΒΙΩΣΙΣ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΔΙΑΚΟΝΙΣΣΩΝ»

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΧΑΛΚΙΔΟΣ
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Εἰσήγησις ἐνώπιον τῆς σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τήν 8ην Ὀκτωβρίου 2004.

ΧΑΛΚΙΔΑ 2004



Α. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΩΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ


Ἡ Ἐκκλησία ἀποτελεῖ τό μέγα μυστήριον τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας καί ὡς κέντρον της ἔχει τήν ἐνανθρώπησιν τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ. Διά τῆς Ἐκκλησίας τελεσιουργεῖται, πάντοτε, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας, τό ὑπό τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐκπονηθέν καί πραγματοποιηθέν, «δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν»[3] «μέγα μυστήριον τῆς εὐσεβείας»[4] καί φανεροῦται ἡ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ εἰς τόν κόσμον.

Ἡ πραγμάτωσις τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ ἐγκαινιάζεται ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί διά τῆς Ἐκκλησίας, ὡς ἱστορικοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, εἰς τό ὁποῖον συσσωματοῦνται ὡς μέλη πάντες οἱ πιστοί καί ὡς τοιοῦτοι ἀπαρτίζουν τόν λαόν τοῦ Θεοῦ. Παραστατικότατα ὁ θεῖος Ἀπόστολος περιγράφει, την ἁγίαν Ἐκκλησίαν ὡς σῶμα Χριστοῦ[5]. Παραβάλλεται, τοιουτοτρόπως, ὁ θεανθρώπινος ἐκκλησιαστικός ὀργανισμός μέ ἐκεῖνον τοῦ σώματος. Γράφει: «ἀδελφοί, ὑμεῖς ἐστε σῶμα Χριστοῦ καί μέλη ἐκ μέρους». Καί «καθάπερ (γάρ) τό σῶμα ἕν ἐστι καί μέλη ἔχει πολλά, πάντα δέ τά μέλη τοῦ σώματος τοῦ ἑνός, πολλά ὄντα, ἕν ἐστι σῶμα, οὕτω καί ὁ Χριστός· καί γάρ ἐν ἑνί Πνεύματι ἡμεῖς πάντες εἰς ἕν σῶμα ἐβαπτίσθημεν, εἴτε Ἰουδαῖοι εἴτε Ἕλληνες, εἴτε δοῦλοι εἴτε ἐλεύθεροι, καί πάντες εἰς ἕν Πνεῦμα ἐποτίσθημεν· καί γάρ τό σῶμα οὐκ ἔστιν ἕν μέλος, ἀλλά πολλά. Ἐάν εἴπῃ ὁ πούς, ὅτι οὐκ εἰμί χείρ, οὐκ εἰμί ἐκ τοῦ σώματος, οὐ παρά τοῦτο οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ σώματος; καί ἐάν εἴπῃ τό οὗς, ὅτι οὐκ εἰμί ὀφθαλμός, οὐκ εἰμί ἐκ τοῦ σώματος, οὐ παρά τοῦτο οὐκ ἔστιν ἐκ τοῦ σώματος; εἰ ὅλον τό σῶμα ὀφθαλμός, ποῦ ἡ ἀκοή; εἰ ὅλον ἀκοή, ποῦ ἡ ὄσφρησις; νυνί δέ ὁ Θεός ἔθετο τά μέλη ἕν ἕκαστον αὐτῶν ἐν τῷ σώματι καθώς ἠθέλησεν. εἰ δέ ἦν τά πάντα ἕν μέλος, ποῦ τό σῶμα; νῦν δέ πολλά μέν μέλη, ἕν δέ σῶμα. οὐ δύναται δέ ὀφθαλμός εἰπεῖν τῇ χειρί· χρείαν σου οὐκ ἔχω· ἤ πάλιν ἡ κεφαλή τοῖς ποσί· χρείαν ὑμῶν οὐκ ἔχω. ἀλλά πολλῷ μᾶλλον τά δοκοῦντα μέλη τοῦ σώματος ἀσθενέστερα ὑπάρχειν ἀναγκαῖα ἐστι, καί ἅ δοκοῦμεν ἀτιμότερα εἶναι τοῦ σώματος, τούτοις τιμήν περισσοτέραν περιτίθεμεν, καί τά ἀσχήμονα ἡμῶν εὐσχημοσύνην περισσοτέραν ἔχει· τά δέ εὐσχήμονα ἡμῶν οὐ χρείαν ἔχει. ἀλλ’ ὁ Θεός συνεκέρασε τό σῶμα, τῷ ὑστεροῦντι περισσοτέραν δούς τιμήν, ἵνα μή ᾖ σχίσμα ἐν τῷ σώματι, ἀλλά τό αὐτό ὑπέρ ἀλλήλων μεριμνῶσι τά μέλη· καί εἴτε πάσχει ἕν μέλος, συμπάσχει πάντα τά μέλη, εἴτε δοξάζεται ἕν μέλος, συγχαίρει πάντα τά μέλη».[6]

Ἐκ τούτων σαφῶς συνάγεται ὅτι ὁ κάθε πιστός, ἄνδρας ἤ γυναίκα, ἔχει τήν θέσιν του καί τήν λειτουργίαν του ἐντός τοῦ σώματος καί πρέπει, ὡς ἠλεημένος παρά Κυρίου, ἐν εὐγνωμοσύνῃ νά ἀποδέχεται αὐτήν καί νά ἀγρυπνῇ, ὥστε νά παραμένη, ἐν ἀγάπῃ καί ὑπακοῇ, συνδεδεμένος μέ τήν θείαν κεφαλήν, ἀλλά νά ἀλληλοπεριχωρεῖται καί μέ τούς ἀδελφούς του, οἱ ὁποῖοι, διά «τοῦ λουτροῦ τῆς παλιγγενεσίας»[7] ἀποτελοῦν μέλη τοῦ ἰδίου μυστικοῦ σώματος. Εἶναι μέρος τό ὁποῖον ἀνήκει εἰς τό ὅλον καί συντελεῖ εἰς τό ὅλον. Ὅτι ἀκόμη πρέπει νά τιμᾶ τό σῶμα, νά εἶναι εὐχαριστημένος μέ ὅσα τοῦ ἐδωρήθησαν ὑπό τῆς θείας χάριτος, νά ἀγωνίζεται διά τήν ἀξιοποίησίν των, νά μήν ἐπιθυμῇ τά τοῦ ἑτέρου, μετά τοῦ ὁποίου μάλιστα ὀφείλει, κατά τό πρότυπον τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, νά συγχαίρῃ ἤ νά συμπάσχῃ.

Ἐάν, ἀντιθέτως, τις κατέχεται ὑπό πικροῦ ζήλου καί φθόνου καί ἐριθείας, ἀρνεῖται νά λειτουργήση ὡς μέλος τοῦ σώματος, ἐπιβουλεύεται ἤ ὑποτιμᾶ τά ἄλλα μέλη, τότε θέτει τόν ἑαυτόν του εἰς τόν μέγα κίνδυνον τῆς κατ’ ἐξοχήν ἁμαρτίας, ἤτοι τοῦ χωρισμοῦ ἐκ τοῦ σώματος καί τῆς ἀφανείας, τήν ὁποίαν προσπορίζει ἡ βλασφημία κατά τοῦ τά πάντα χορηγοῦντος καί εἰς ἑνότητα τούς πάντας καλοῦντος ἁγίου Πνεύματος. Διότι «πάντα ταῦτα ἐνεργεῖ τό ἕν καί τό αὐτό πνεῦμα, διαιροῦν ἰδίᾳ ἑκάστῳ καθώς βούλεται».[8]

«Πάντα χορηγεῖ τό πνεῦμα τό ἅγιον…..»[9] καί κατά τοιοῦτον τρόπον, ὥστε διά τοῦ πλήθους καί τῆς ποικιλίας τῶν θείων δωρημάτων νά μήν καταλύεται ἡ ἰσοτιμία τῶν μελῶν, ἀλλά νά καλλιεργεῖται τό μεῖζον χάρισμα τῆς ἀγάπης καί νά προάγεται ἡ πολυπόθητος ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία εἶναι μυστηριακή καί ὀργανική καί ὄχι μία ἐξωτερική καί προσωρινή συγκόλλησις αὐτονόμων μονάδων.

«Ὁ Θεός ἔθετο ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, ἔπειτα δυνάμεις, εἴτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσῶν. μή πάντες ἀπόστολοι; μή πάντες προφῆται; μή πάντες διδάσκαλοι; μή πάντες δυνάμεις; μή πάντες χαρίσματα ἔχουσιν ἰαμάτων; μή πάντες γλώσσαις λαλοῦσι; μή πάντες διερμηνεύουσι; ζηλοῦτε δέ τά χαρίσματα τά κρείττονα καί ἔτι καθ’ ὑπερβολήν ὁδόν ὑμῖν δείκνυμι».[10] Καί εἰς τό χωρίον τοῦτο ἀποκαλύπτεται καί πάλιν ἡ ἰσοτιμία ὅλω τῶν μελῶν τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος. Καί τῶν λαϊκῶν καί τῶν κληρικῶν.

Ἡ διάκρισις ἄλλωστε μεταξύ ποιμένων καί ποιμενομένων εἶναι δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους, διότι, ὅπως λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ εἴμεθα πάντες ποιμενόμενοι. «Εἶπον γάρ πολλάκις πρός τήν ὑμετέραν ἀγάπην, ὅτι πρόβατα καί ποιμένες πρός τήν ἀνθρώπων εἰσιν διάκρισιν, πρός δέ τόν Χριστόν πάντες πρόβατα. Καί γάρ οἱ ποιμαίνοντες καί οἱ ποιμαινόμενοι ὑφ’ ἑνός τοῦ ἄνω ποιμένος ποιμαίνονται»[11]. «Οὐδέ γάρ ἐγώ ὁ ἀπόστολος σοῦ τι πλέον ἔχω κατά τοῦτο, φησί· καί γάρ σύ σῶμα εἶ καθάπερ ἐγώ, καί ἐγώ καθάπερ σύ καί τήν αὐτήν ἅπαντες ἔχομεν κεφαλήν, καί τάς αὐτάς ἐλύσαμεν ὠδῖνας· διό καί τό αὐτό σῶμα ἐσμεν...»[12] Καί τούς κληρικούς ὁ Θεός ἔθεσε ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Ὑπάρχομεν, διότι ὑφίσταται ἡ Ἐκκλησία.

Ὅλοι ἐμεῖς καί οἱ Ἐπίσκοποι ἀκόμη οὐδέν θά εἴμεθα καί οὐδέν εἴμεθα ἄνευ καί ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας. Τῆς ὀφείλομεν τά πάντα. Ἐκείνη μᾶς ὀφείλει οὐδέν. Κατά συνέπειαν δέν εἶναι ὑποδεέστεροι ἡμῶν οἱ λαϊκοί ἀδελφοί, ἀφοῦ τό μέγα καί ἁγιώτατον τοῦτο προνόμιον τῆς Ἱερωσύνης, οὐδείς ἐξ’ ἡμῶν τῶν Κληρικῶν κατέχει δικαιωματικῶς καί ἀξιωματικῶς, ἀλλά μᾶς ἐδόθη ὡς δῶρον καί χάρις παρά τοῦ συγκαταβαίνοντος καί ἐλεοῦντος Κυρίου τῆς Ἐκκλησίας πρός ὑπηρεσίαν Της.

Διά τοῦ μυστηρίου τοῦ βαπτίσματος μετέχει ὁ πιστός τοῦ τριπλοῦ ἀξιώματος τοῦ Κυρίου. «Οὕτω καί σύ γίνῃ βασιλεύς καί ἱερεύς καί προφήτης ἐν τῷ λουτρῷ»[13] λέγει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, ὁ ὁποῖος μάλιστα ἀποκαλεῖ τούς πιστούς «πλήρωμα Ἱερατικόν»[14].

Ὡστόσο ὁ ἱερός Πατήρ μετά σφοδρότητος ἀπορρίπτει τήν γνώμην, κατά τήν ὁποίαν ἡ διά τοῦ βαπτίσματος καθιερωθεῖσα γενική Ἱερωσύνη τῶν πιστῶν εἶναι ἡ αὐτή πρός τήν εἰδικήν Ἱερωσύνην, δίδουσα εἰς τούς πιστούς δικαιώματα τά ὁποῖα ἀποκλειστικῶς ἀνήκουν εἰς τήν ἁρμοδιότητα τῆς Ἱεραρχίας[15]. Σκοπός του εἶναι νά τονισθῆ ἡ ἑνότης καί τό πνεῦμα τῆς ἀγάπης καί τῆς διακονίας, τό ὁποῖον πρέπει νά διακατέχη ὅλον τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. «Εἰ οὖν ἐγώ, φησίν, ὁ Κύριος καί ὁ Διδάσκαλος, ἔνιψα ἡμῶν τούς πόδας καί ὑμεῖς ἀλλήλους ὀφείλετε νίπτειν.... Αὐτός διδάσκαλος ὁ Κύριος, ὑμεῖς δέ ἀλλήλων ὁμόδουλοι ... Ποῦ νῦν οἱ διαπτύοντες τούς ὁμοδούλους; Ποῦ νῦν οἱ τάς τιμάς ἀπαιτοῦντες; Τοῦ προδότου τούς πόδας ὁ Χριστός ἔνιψε ... καί σύ μεγαφρονεῖς καί τάς ὀφρῦς ἀνασπᾶς;»[16]

Εἰς τήν Ἐκκλησίαν, ὡς γνωστόν, καί αὐτός ὁ Ἐπίσκοπος διάκονος πάντων εἶναι, κατά τό πρότυπον τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος «οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι καί δοῦναι τήν ψυχήν αὐτοῦ λύτρον ἀντί πολλῶν».[17]

Μᾶς ἐκπαιδεύει δι’ ὅλων τούτων νά ὁμοιάσωμεν πρός τήν κεφαλήν ὅλα τά μέλη, ὅπως σοφῶς διαπιστώνει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης: «…παιδεύει τοίνυν διά τούτων ὁ λόγος ἡμᾶς, ὅπερ ἐστίν ἡ κεφαλή κατά τήν φύσιν, τοῦτο καί τά καθ’ ἕκαστον γίνεσθαι μέλη, ἵνα πρός τήν κεφαλήν οἰκείως ἔχη· ἡμεῖς δέ ἐσμέν τά μέλη, οἱ εἰς τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ συντελοῦντες».[18]

Καί ὅπως εἰς τό πρόσωπον τοῦ Χριστοῦ συναντῶνται καί ἑνοῦνται ἀτρέπτως, ἀναλλοιώτως, ἀσυγχύτως καί ἀδιαιρέτως αἱ δύο φύσεις Του, ἡ θεία καί ἡ ἀνθρωπίνη, οὕτω, καί ἐν τῷ σώματι τοῦ Χριστοῦ, τῷ σώματι τῆς Ἐκκλησίας, συναντᾶται τό θεῖον καί τό ἀνθρώπινον, ὁ Χριστός καί ὁ ἄνθρωπος. Καί διά τοῦ Χριστοῦ κοινωνοῦμε μετά τῆς ἁγίας Τριάδος.

Εἰς αὐτό τό εὐλογημένον σῶμα, τοῦ ὁποίου Σωτήρ εἶναι ὁ Χριστός[19], ἀνήκει ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος αἰσθάνεται συνδεδεμένος μετά τῶν ὑπολοίπων μελῶν. Διότι, ὅπως λέγει ὁ ἱερός Χρυσόστομος, «εἰ δέ μηδέν κοινόν ἔχεις πρός τό μέλος σου, οὐδέ πρός τόν ἀδελφόν σου ἔχεις τι κοινόν, οὐδέ κεφαλήν ἔχεις τόν Χριστόν».[20]

Εἰς αὐτήν τήν κοινωνίαν τῆς ἀγάπης καταλύονται καί ἐξουδετερώνονται αἱ φυλετικαί καί κοινωνικαί διακρίσεις. Σβένυνται τά ἀνταγωνιστικά πάθη. «Ὁ γάρ γέρων καί ὁ νέος, ὁ πένης καί ὁ πλούσιος, ὁ παῖς καί ὁ ἔφηβος, ἡ γυνή καί ὁ ἀνήρ καί πᾶσα ψυχή ἕν τι, γίνεται» διά τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖον ἐδόθη εἰς τήν Ἐκκλησίαν «ἵνα τούς γένει καί τρόποις διαφόροις διεστηκότας ἑνώσῃ».[21] Καί τοῦτο καθ’ ἥν στιγμήν εἰς Ἀνατολήν καί Δύσιν, Βορρᾶν καί Νότον, ἐκτυλίσσεται τό δρᾶμα τοῦ συγχρόνου κόσμου· βία καί ἀντιβία, ἐκμετάλλευσις καί ἀντεκμετάλλευσις, καταπίεσις καί ἀντίδρασις.

Ἐκεῖ, ὅπου ἡ ἐκκλησιολογική συνείδησις δέν ὑφίσταται ἤ ὅπου ὑφισταμένη ἔχει ἀλλοιωθῇ, δημιουργοῦνται σοβαρά προβλήματα. Συμπερασματικῶς τονίζομεν τήν ἐν άγάπῃ ἰσοτιμίαν τῶν μελῶν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, Κληρικῶν καί λαϊκῶν καί ἀνδρῶν καί γυναικῶν. Τοῦτο τό συμπέρασμα λειτουργεῖ ὡς γέφυρα μετάγουσα εἰς τήν δευτέραν παράγραφον τῆς εἰσηγήσεως, ἀφορῶσαν τόν ρόλον τῆς γυναικός ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ εἰς πρακτικόν κυρίως ἐπίπεδον.





ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

3. - ἄρθρον γ΄ τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως.

4. - Α΄ Τιμ. γ΄, 16

5. - Α΄ Κορ. ιβ΄, 27.

6. - Α΄ Κορ. ιβ΄ 12-26.

7. - Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος

8. - Α΄ Κορ. ιβ΄ 4-12.

9. - Ἑσπέριον τροπάριον Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς.

10. - Α΄ Κορ. ιβ΄ 28-31.

11. - Ἰ. Χρυσοστ. Εἰς τήν Ἀνάληψιν, λόγ. 2, 12. P.G. 52, 784.

12. - Ἰ. Χρυσοστ. Εἰς Α’ Κορ. ὁμιλ. 30,1 61, 249 ἑξ.

13. - Ἰ. Χρυσοστ. Εἰς Β’ Κορ. ὁμιλ. 3,7 P.G 61, 417 ἑξ.

14. - Ἰ. Χρυσοστ. Εἰς Φιλ. ὁμιλ. 3,4 P.G 62, 204.

15. - Ἰωάν. Χρυσοστ. εἰς Ψαλμ. 109, 1 P.G. 55, 265

16. - Ἰ. Χρυσοστ. Εἰς Ἰωάν. ὁμιλ. 71,1 P.G 59, 385 ἑξ

17. - Ματθ. κ΄, 28.

18. - Γρηγορίου Νύσσης: Πρός Ὀλύμπιον, Περί τελειότητος. JAEGER WERNERUS JAEGER, Gregorii Nysseni opera, τ. VIII, α΄, σελ. 198.

19. - Ἐφεσ. ε΄, 23.

20. - Ἰωάν. Χρυσοστ. Κατά Ἰουδαίων, ἔκδ. Bareille, τ. 2, σελ. 359.

21. - Ἰωάν. Χρυσοστ. Ὁμιλία εἰς Ἐφεσίους, 9,3 P.G. 62,72 καί Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, Θεολογικόν Συνέδριον Ρόδου «Ἡ θέσις τῆς γυναικός ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί τά περί χειροτονίας τῶν γυναικῶν», ἐκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1994, σελ. 8.



Προηγούμενη σελίδα