Εγκύκλιοι της Ιεράς Συνόδου
Λήξη του Ι’ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου(23/10/2008).
Συνεχίσθηκαν χθες 22 Οκτωβρίου οι εργασίες του Ι’ Πανελληνίου Λειτουργικού Συμποσίου Στελεχών Ιερών Μητροπόλεων, το οποίο διοργανώνει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος στο Συνεδριακό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, στα Μελισσιάτικα Νέας Ιωνίας Βόλου. Γενικό θέμα του Συμποσίου, το οποίο έχει θέσει υπό την αιγίδα του ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, είναι:
"Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ Η ΑΣΘΕΝΕΙΑΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΖΩΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ". «Εις ίασιν ψυχής και σώματος»Μετά την Ακολουθία του Όρθρου έλαβε χώρα η πέμπτη συνεδρία με προεδρεύοντα τον Αιδεσιμολογιώτατον Πρωτοπρεσβύτερον κ. Δημήτριον Τζέρπον, Αναπληρωτήν Καθηγητήν της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η πρώτη Εισήγηση είχε ως θέμα : «Οι εξορκισμοί ως θεραπευτική λειτουργική δραστηριότητα». Ο εισηγητής Ελλογιμώτατος κ. Γεώργιος Φίλιας, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο οποίος παρουσίασε πτυχές του θέματός του, τόνισε τα εξής: «Εξορκισμός» είναι η λειτουργική πράξη, η οποία έχει ως σκοπό την απαλλαγή του ανθρώπου από τη δαιμονική επήρεια. Ο «ενεργούμενος από τα ακάθαρτα πνεύματα» θεραπεύεται με την προσευχή προς το Θεό, αλλά και με τις εξορκιστικές λέξεις και πράξεις, οι οποίες έχουν χαρακτήρα επιτιμητικό και προστακτικό. Στην Καινή Διαθήκη περιγράφεται η εκδίωξη των δαιμόνων από τον Κύριο δια του λόγου Του. Το ίδιο έργο συνέχισαν οι Απόστολοι και η πρώτη Εκκλησία, από την οποία ξεκίνησε ο θεσμός των εξορκιστών. Στην ευχολογιακή παράδοση περί των εξορκισμών προβάλλεται η εξουσία του Κυρίου για την εκδίωξη των δαιμόνων. Αυτή η αλήθεια διασώζεται (ή πρέπει να διασώζεται) στη σύγχρονη λειτουργική πράξη των εξορκισμών.
Ο δεύτερος εισηγητής Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Βασίλειος Θερμός, Δρ. Θεολογίας ανέπτυξε το θέμα: «Η αντιμετώπιση της ψυχικής ασθένειας στο μυστήριο της Μετάνοιας». Ο ομιλητής με γλαφυρότητα και ακρίβεια ανέφερε οτι: «Το μυστήριο της μετάνοιας είναι και αυτό θεανθρώπινο έργο και αποτέλεσμα συνεργίας, όπως ολόκληρη η Εκκλησία. Η ανθρώπινη συμμετοχή στο μυστήριο της μετάνοιας επηρεάζεται αναπόφευκτα από την προσωπικότητα του εξομολογουμένου, την ιδιοσυγκρασία, τις εμπειρίες ζωής, τυχόν ψυχιατρικές διαταραχές. Κύρια πεδία αυτής της επίδρασης αποτελούν η αγάπη και η εμπιστοσύνη προς τον Θεό.
Εξ άλλου, οι ψυχιατρικές διαταραχές αλλοιώνουν συχνά την αίσθηση της μετάνοιας, είτε αμβλύνοντάς την συσκοτίζοντας τον νου, είτε γεννώντας υπερβολικές και παθολογικές ενοχές.
Για τους λόγους αυτούς το κύριο συμπέρασμα και η πρόταση της εισήγησης αναφέρετο στην απόλυτη και επείγουσα ανάγκη συστηματικής επιμόρφωσης των πνευματικών μας (και των υποψηφίων πνευματικών) ώστε να ευοδωθή η αυτογνωσία τους και να προοδεύσουν στην ανθρωπογνωσία, παράλληλα βέβαια με την αναντικατάστατη προσευχή και πνευματική ζωή τους.»
Ο τρίτος εισηγητής Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος κ. Κωνσταντίνος Καραϊσαρίδης, Επίκουρος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ανέπτυξε το θέμα : «Οι ακολουθίες του αγιασμού και η θεραπευτική τους διάσταση». Αναφερθείς στη : «θεραπευτική χρήση του ύδατος στην εθνική και ιουδαική λατρεία και στην ιστορία διαμόρφωσης των ιερών ακολουθιών του Μικρού και του Μεγάλου Αγιασμού, δια των οποίων αναδεικνύεται η θεραπευτική στόχευση των Ακολουθιών αυτών.» Στη συνέχεια έγινε αναφορά στις εν λόγω Ακολουθίες μεμονωμένα ή συνδυαστικά και συμπερασματικά κατέληξε στα εξής: «Διαπιστωτικά πλέον φαίνεται ότι η θεραπευτική διάσταση των Ακολουθιών του Αγιασμού δεν είναι μόνο στόχος αλλά και βασικός παράγων στη διαμόρφωση του περιεχομένου και της μορφής του. Όλα αυτά τις καθιστούν ευχερέστατα και λίαν αποτελεσματικά αγιαστικά ποιμαντικά μέσα της Εκκλησίας, ανάμεσα στον πλούτο των αγιαστικών δυνατοτήτων που προσφέρονται με τη λατρεία της»
Μετά το σύντομο διάλειμμα επαναλήφθηκαν οι εργασίες με την 6η συνεδρία υπό την προεδρία του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ. με τους εξής εισηγητές:
Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Νικόδημος Σκρέττας, Επίκουρος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ανέπτυξε το θέμα : «Η Ελπίδα της θεραπείας μέσα στους Παρακλητικούς Κανόνες». Ο Εισηγητής μετά τη διατύπωση εμπεριστατωμένων επιστημονικών θέσεων ετόνισε : «την κατανυκτική, διδακτική, λειτουργική και ποιητική αξία των Παρακλητικών Κανόνων οι οποίοι είναι αναρίθμητοι, ανέκδοτοι ή εκδεδομένοι και όλοι έχουν ικετευτικό χαρακτήρα. Η πατρότητα των κανόνων και οι μεταξύ τους εξαρτήσεις είναι ένα θέμα, το οποίο απαιτεί μελέτη με ερευνητική μεθοδικότητα στην εξαγωγή των συμπερασμάτων. Αιτία των ασθενειών θεωρείται η φθορά της φύσεως του ανθρώπου από την προπατορική αστοχία στην αγαπητική κοινωνία μετά του Θεού. Τα είδη των αρρωστημάτων είναι πολλά και πολλές φορές δυσίατα, σχετίζονται με το σώμα η την ψυχή, με τα εντονότατα όμως χρώματα περιγράφονται τα λυπηρά του βίου του ανθρώπου. Με τους μελανότερους εκφραστικούς τόνους οι υμνογράφοι καταγράφουν την καταβύθιση στα πολυσύνθετα και περιπεπλεγμένα ψυχοσωματικά και υπαρξιακά προβλήματα του συγχρόνου ανθρώπου, που τόσο πολύ ομοιάζει με τον παλαιό στο νοσηρό υπόβαθρο της πεπτωκυίας φύσεώς του. Η συναίσθηση, ότι το σώμα και η ψυχή νοσούν, οδηγεί τον πιστό στις εκστατικές καταστάσεις της μετάνοιας, της ελπίδος και της αναζήτησης θεραπείας. Εκείνο που κατεξοχήν σφραγίζει τον τρόπο της παρακλήσεως είναι η ολόθυμη και ακράδαντη πίστη στην ιατρική δύναμη και χάρη του Χριστού, αλλά παράλληλα στην πρεσβευτική προς ίαση μεσιτεία της Παναγίας Θεοτόκου, του Τιμίου Σταυρού, των Αγγέλων και των Αγίων. Ιδιαίτερα των Μαρτύρων ως μιμητών του πρωτομάρτυρος Χριστού. Ο λυτρωμένος ψυχικά και θεραπευμένος σωματικά πιστός βιώνει ενεπίγνωστα την δωρεά του Χριστού και των Αγίων ως πολυχεύμονα ποταμό ιαμάτων. Η θεραπεία είναι κατεξοχήν της ψυχής, η οποία υπομένει πλέον τα παρόντα ή επερχόμενα δεινά μαρτυρικά και αρχοντικά. Η ασθένεια παύει να είναι κατάρα και γίνεται αληθής σωστική ευεργεσία για τους αγωνιστές.» Και κατέληξε «είναι ανάγκη το πλήρωμα της Εκκλησίας να καλλιεργηθεί με υπομονή στο ασκητικό και αγωνιστικό ήθος Της. Στον κατανυκτικό και σταυροαναστάσιμο αυτό δρόμο οι πιστοί θα βοηθούνται προληπτικά στην άρση των νοσογόνων αιτιών των ψυχικών αρρωστημάτων και θα θεμελιώνουν τη ζωή τους στη λειτουργική πνευματικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ώστε στις δύσκολες και θλιπτικές καταστάσεις του πόνου να έχουν ασφαλές καταφύγιο την ακαταίσχυντη ελπίδα στη βοήθεια και στη σκέπη του Κυρίου και των Αγίων του.»
Ο δεύτερος Εισηγητής Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης κ. Γεώργιος Χρυσοστόμου, Πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας και Ναούσης - Καθηγητής της Θεολογικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης, παρουσίασε το θέμα: «Σύγχρονες ευχολογιακές ανάγκες για τη συνάφεια υγείας και ασθένειας των πιστών».
Αναφέρθηκε καταρχήν στις ακολουθίες και στις ευχές του εν χρήσει Ευχολογίου σχετικά με την ασθένεια και την υγεία και σε ανάλογες ακολουθίες και ευχές παλιών ευχολογίων και νεωτέρων εκδόσεων υπέρ υγείας που δεν συμπεριλαμβάνονται στο εν χρήσει Ευχολόγιο. Τόνισε χαρακτηριστικά ότι: «Είναι ανάγκη να γίνει μια προσπάθεια λειτουργικής ανάδειξης τόσο των σχετικών παλαιοτέρων ευχών, όσο και αναλόγων εξειδικευμένων ευχών».
Η τρίτη και τελευταία συνεδριακή ημέρα έκλεισε με την εξαγωγή των Πορισμάτων και την κατάθεση των Προτάσεων του Συμποσίου εκ μέρους της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Λειτουργικής Αναγεννήσεως. Μετά την ομόφωνη έγκριση αμφοτέρων απεφασίσθη να υποβληθούν προς έγκριση στην Διαρκή Ιερά Σύνοδο και με τον τρόπο αυτό ολοκληρώθηκαν επιτυχώς οι εργασίες του Συμποσίου.
Στη συνέχεια παρατέθηκε από την φιλοξενούσα Ιερά Μητρόπολη Δημητριάδος και Αλμυρού αποχαιρετιστήριο γεύμα προς τιμήν των εισηγητών και συνέδρων, διανεμήθηκαν τα σχετικά αναμνηστικά και οι εκπρόσωποι των Ιερών Μητροπόλεων αναχώρησαν εις τα ίδια.
Εκ του Γραφείου Τύπου της Ιεράς Συνόδου.
