Προηγούμενη σελίδα



ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
ΣΤΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΤΟΥ κ. Ι. ΚΟΡΝΑΡΑΚΗ



Του Αρχιεπισκόπου κ. Χριστοδούλου


᾿Εν ᾿Αθήναις τῇ 1ῃ ᾿Οκτωβρίου 2003


᾿Ελλογιμώτατον
κ. ᾿Ιωάννην Κορναράκην
῾Ομότιμον Καθηγητὴν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου ᾿Αθηνῶν


᾿Ελλογιμώτατε κύριε Καθηγητά,

᾿Ελάβομεν καὶ ἀνέγνωμεν τὴν ἀπὸ Σεπτεμβρίου ἐ. ἔ. ἰδιόγραφον ἐπιστολὴν τῆς ὑμετέρας ᾿Ελλογιμότητος καὶ τὸ συνοδεῦον αὐτὴν ῾Υπόμνημα ὑμῶν ἐπὶ τοῦ ἄρθρου τοῦ ᾿Ελλογιμωτάτου κ. Πέτρου Βασιλειάδου, Καθηγητοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ ᾿Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, δημοσιευθέντος εἰς τὸ ᾿Επίσημον Δελτίον τῆς ᾿Εκκλησίας ἡμῶν «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» εἰς τὸ τεῦχος ᾿Ιουνίου 2003 ὑπὸ τὸν τίτλο «Τὸ θεολογικὸ ὑπόβαθρο τῆς Λειτουργικῆς ᾿Αναγεννήσεως», ὃ καὶ κατεθέσατε εἰς τὴν ᾿Αρχιγραμματείαν τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου, λαβὸν ἀριθμὸν πρωτοκόλλου 3384/9.9.2003, ἐκεῖθεν δὲ παρεπέμφθη πρὸς μελέτην εἰς τὴν ἁρμοδίαν Εἰδικὴν Συνοδικὴν ᾿Επιτροπὴν Λειτουργικῆς ᾿Αναγεννήσεως.

᾿Επ᾿ αὐτῶν γνωρίζομεν ὑμῖν τὰ κάτωθι·

1. Τὸ κρινόμενον ὑφ᾿ ὑμῶν κείμενον ἐδημοσιεύθη εἰς τὸ περιοδικὸν «ΕΚΚΛΗΣΙΑ», ἀλλὰ δὲν ἀποτελεῖ Συνοδικὸν Κείμενον, ὡς ὑπολαμβάνετε. ῾Η ῾Ιερὰ Σύνοδος διὰ τῆς συγκλήσεως τοῦ Β´ Λειτουργικοῦ Συμποσίου ἐν Βόλῳ τὸν ᾿Οκτώβριον ἀπὸ 22ας ἕως 25ης τοῦ ἔτους 2000, ἔθεσε πρὸς συζήτησιν τὸ θέμα τῆς λειτουργικῆς ἀναγεννήσεως, ὥστε διὰ τῆς ἀνταλλαγῆς τῶν ἀπόψεων, τοῦ ἐποικοδομητικοῦ διαλόγου καὶ τῆς τεκμηριωμένης ἐπιχειρηματολογίας νὰ καταλήξωμεν εἰς τὴν λῆψιν τῶν ἀπαραιτήτων ἀποφάσεων ἐπὶ τοῦ θέματος. ῎Ετι δὲ καὶ διὰ τὸ ὅτι τὰ πάντα ἔχουν καλῶς εἰς τὴν λατρείαν τῆς ᾿Εκκλησίας ἡμῶν καὶ χρείαν οὐδεμιᾶς μεταβολῆς ἔχουν.

Τὸ ἐν λόγῳ Συμπόσιον καθώρισε τὴν ἔννοιαν καὶ τὸ περιεχόμενον τοῦ ὅρου «λειτουργικὴ ἀναγέννησι», ὅτι δι᾿ αὐτοῦ ἐννοεῖται ἡ καλλιέργεια τοῦ λειτουργικοῦ ἤθους καὶ ἡ ὑποβοήθησις τοῦ Κλήρου εἰς τὴν εὔτακτον τέλεσιν τῶν ῾Ιερῶν ᾿Ακολουθιῶν τοῦ δὲ Πιστοῦ Λαοῦ εἰς τὴν θεαρέστως συμμετοχὴν αὐτοῦ εἰς τὴν λογικὴν λατρείαν.

2. Αἱ διατυπούμεναι εἰς τὸ ἄρθρον ἀπόψεις ὑπογράφονται ὑπὸ τοῦ συντάκτου αὐτοῦ ᾿Ελλογιμωτάτου Καθηγητοῦ καὶ εἶναι προσωπικαί. ῾Η ἐπ᾿ αὐτῶν κριτικὴ ὑμῶν δέον, ὅπως ἀπευθυνθῇ ἀποκλειστικῶς εἰς τὸν ὑπογράφοντα καὶ οὐχὶ εἰς τὴν ῾Ιερὰν Σύνοδον.

3. ῾Η δημοσίευσις τοῦ ἄρθρου εἰς τὸ περιοδικὸν «ΕΚΚΛΗΣΙΑ» δὲν συνεπάγεται οὔτε ἐξασφαλίζει καὶ τὴν αὐτόχρημα υἱοθέτησιν καὶ ἔγκρισιν τῶν ἀπόψεων τοῦ Πανεπιστημιακοῦ Καθηγητοῦ καὶ ᾿Ερευνητοῦ ὑπὸ τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου. ᾿Εδημοσιεύθη ἐπωνύμως ὡς συμβολὴ εἰς τὸν διάλογον.

4. Περὶ τοῦ θεολογικοῦ ὑποβάθρου τῆς λειτουργικῆς ἀναγεννήσεως αἱ θέσεις τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου ἐκτίθενται εἰς τὸ κείμενον τῶν ἐγκριθέντων πορισμάτων τοῦ Β´ Λειτουργικοῦ Συμποσίου, ἔχοντος ὡς ἑξῆς·

«Δύο ἦσαν οἱ βασικοί ἄξονες προβληματισμοῦ τοῦ Συμποσίου , ἡ ἀκόμα καλύτερη κατανόηση τοῦ λατρευτικοῦ πλούτου τῆς ᾿Εκκλησίας μας καί ἡ ὅσο τό δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή τοῦ λαοῦ μας στήν ἁγιάζουσα λατρευτική ζωή της.

῾Η μέχρι σήμερα δισχιλιόχρονη λειτουργική παράδοση τῆς ᾿Εκκλησίας μας ἀποτελεῖ πηγή ἔμπνευσης καί ἀσφαλῆ καθοδηγητικό παράγοντα γιά τόν σύγχρονο προβληματισμό μας σέ θέματα ὀρθόδοξης λατρείας. Παράλληλα, πρέπει νά ληφθοῦν σοβαρά ὑπ᾿ ὄψιν οἱ σύγχρονες ἀνάγκες τῶν χριστιανῶν καί, ἰδιαίτερα, οἱ νέες συνθῆκες ζωῆς πού προέκυψαν γιά τόν ἀστικό πληθυσμό τῆς ᾿Εκκλησίας μας».

Κατὰ τὴν πρὸς τὴν 10.12. 2000 ῾Ιερὰν Σύνοδον ὑποβληθεῖσαν γενικὴν ἀξιολόγησιν τοῦ Β´ Συμποσίου ἡ ᾿Επιτροπὴ ἐπεσήμανε·

«᾿Εκ τοῦ Βου Λειτουργικοῦ Συμποσίου προέκυψεν ὅτι ἡ ἐπιδιωκομένη “Λειτουργικὴ ἀνανέωσις” θὰ πρέπει νὰ κατανοηθῇ κυρίως ὡς περαιτέρω μελέτη καὶ ἀνάδειξις τοῦ θεολογικοῦ χαρακτῆρα τῆς ἐκκλησιαστικῆς λατρείας ὡς λατρείας λογικῆς-πνευματικῆς, συνεχὴς μέριμνα διὰ τὴν λειτουργικὴν ἐπιμόρφωσιν τοῦ κλήρου καὶ τὴν ἀνάλογον ἀγωγὴν τοῦ λαοῦ, ἀντιμετώπισις τῶν συνεπειῶν ἃς ἔχει εἰς τὴν λειτουργικὴν ζωὴν τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος ὁ σύγχρονος τρόπος ζωῆς (γιγαντισμὸς τῶν ἀστικῶν ἐνοριῶν-ὡράρια ἐργασίας) κ.λπ.»

Θέτομε ταῦτα ὑπ᾿ ὄψιν ὑμῶν, ἵνα εἰδῆτε, ὅτι ἡ ῾Ιερὰ Σύνοδος οὐδεμίαν νεοεποχίτικην θεολογίαν υἱοθέτησεν καὶ εἰς οὐδεμίαν παρέκκλισιν ἐκ τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας παρεσύρθη.


Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
Προηγούμενη σελίδα