Για το Συνέδριο της Π.Ε.Θ. (21-22/1/2005) με θέμα: "Το Μάθημα των Θρησκευτικών ενώπιον των συγχρόνων προκλήσεων"
Μία ἀπό τίς βασικότερες πτυχές στόν τομέα τῆς Παιδείας εἶναι ἡ θρησκευτική ἀγωγή τῶν μαθητῶν. Ἀπό τούς Μεγάλους Πατέρες καί Διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας μας, τούς Διδάχους τοῦ Γένους στά ζοφερά χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας ἕως τά σύγχρονα ἐκπαιδευτικά προγράμματα, ἡ διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς Πίστεως ὑπῆρξε πρωτεύουσα ἐπιδίωξη γιά τήν διαμόρφωση τῆς σκέψεως, τήν συγκρότηση τῆς προσωπικότητος καί τήν καλλιέργεια τῆς συνειδήσεως τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν. Σ᾿ αὐτό ἄλλωστε, ἀποβλέπει καί ἡ σχετική διάταξη τοῦ Συντάγματος τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας ὅτι «ἡ παιδεία ἔχει σκοπόν … τήν ἀνάπτυξιν τῆς ἐθνικῆς καί θρησκευτικῆς συνειδήσεως» (ἄρθρον 16). Μέ τήν ἀγωγή αὐτή γαλουχήθηκαν καί διαπλάσθηκαν γενεές γενεῶν. «Ἐν παιδείᾳ καί νουθεσίᾳ Κυρίου» ἀνατράφηκαν οἱ χαριτωμένοι Ἅγιοι καί οἱ διαπρεπεῖς λόγιοι τῆς Βυζαντινῆς Περιόδου. «Γράμματα, σπουδάγματα, τοῦ Θεοῦ τά πράγματα» διδάχθηκαν οἱ ἀγωνιστές τοῦ 1821, πού χάρισαν στήν Πατρίδα μας τό πολυπόθητο δῶρο τῆς Ἐλευθερίας. Καί οἱ Νεοέλληνες μαθητές, πολίτες πλέον τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως, χώρου καί ἔννοιας θεμελιωμένης σέ χριστιανικά πρότυπα, καταρτίζονται μέ τήν Ὀρθόδοξη Χριστιανική Ἀγωγή, σύμφωνα μέ τόν Νόμο 1566/1985. Ἡ διδασκαλία αὐτή ἀνέδειξε διαπρεπεῖς καί ἐνάρετους ἐκκλησιαστικούς ἄνδρες, ὁραματιστές πολιτικούς, ἔνδοξους στρατιωτικούς, διεθνοῦς ἀναγνωρίσεως ἐπιστήμονες, μεγάλους εὐεργέτες, σεβαστούς οἰκογενειάρχες, ἔντιμους ἐργαζόμενους, φερέλπιδες νέους, πού προέβαλαν τήν Χώρα μας παγκοσμίως καί τῆς προσέφεραν ἀναρίθμητες καί ἀνεκτίμητες ὑπηρεσίες. Εἶναι ἐνδεικτικό ὅτι στό Νόμο 309/1976, γιά τήν ἐκπαίδευση τοῦ Γυμνασίου, ἡ τόνωση τοῦ θρησκευτικοῦ φρονήματος συμπλέκεται μέ τό ἐθνικό. Βεβαίως ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι δέκτης πολλῶν μηνυμάτων ἀπό τήν Εὐρώπη καί ἀπό τό διεθνές περιβάλλον καί ἀντιλαμβάνεται ὅτι σήμερα γίνεται πολύς λόγος γιά τό φαινόμενο τῆς πολυπολιτισμικότητος καί γιά τό «Λαϊκό» ἄθρησκο κράτος. Οἱ συζητήσεις αὐτές ὁδηγοῦν κάποιους – εὐτυχῶς λίγους – στήν Ἑλλάδα, νά προτείνουν τήν κατάργηση τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν ἤ τήν μετατροπή του ἀπό Ὀρθόδοξο ὁμολογιακό μάθημα σέ πολιτισμικό ἤ θρησκειολογικό. Βρίσκω, λοιπόν, τήν εὐκαιρία νά ἐπισημάνω τά ἑξῆς : 1. Στήν Εὐρώπη οἱ κοινωνίες πού πειραματίσθηκαν μέ τό ζήτημα τῆς πολυπολιτισμικότητος κατέληξαν σέ ἀρνητικά συμπεράσματα. Σήμερα ἐγκαταλείπεται ἡ πολυπολιτισμικότητα καί ἐπικρατεῖ ἡ προσπάθεια γιά ὁμαλή ἔνταξη τῶν μεταναστῶν στίς ἐπικρατοῦσες πολιτισμικές ἀξίες κάθε κοινωνίας μέ σεβασμό βεβαίως τῆς ἰδιαιτερότητος καί τῆς ταυτότητος καθενός. 2. Ἡ ὑπό συζήτησιν Εὐρωπαϊκή Συνταγματική Συνθήκη προβλέπει ῥητῶς ὅτι γιά τά θέματα Ἐκκλησίας ἤ θρησκευτικῶν ὁμάδων, ἀποκλειστικῶς ἁρμόδια εἶναι ἡ ἐθνική νομοθεσία κάθε χώρας. Δέν ἐπιβάλλει ὁμοιόμορφα πρότυπα, διότι σέβεται τίς ἐθνικές ἰδιαιτερότητες. Ἄρα ἡ Ἑλλάδα μπορεῖ καί πρέπει νά συνεχίσει νά διδάσκει τά ὀρθόδοξα θρησκευτικά, πράγμα ἄλλωστε πού ἐπιθυμεῖ καί ἡ συντριπτική πλειονοψηφία τῶν Ἑλλήνων. 3. Tό «ETAT LAIQUE» εἶναι μία ἀνωμαλία πού προέκυψε στή Γαλλία λόγῳ τῆς συγκρούσεως τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως μέ τήν Ρωμαιοκαθολική Ἐκκλησία τῆς ἐποχῆς. Συζητήσεις γιά ἄθρησκο ἤ οὐδετερόθρησκο κράτος στήν Ἑλλάδα εἶναι ἄστοχες καί ἀνιστόρητες, ἀπορρίπτονται δέ ἀπό τήν μεγάλη πλειονοψηφία τοῦ λαοῦ μας. Ἡ ἀπάντησή μας, λοιπόν, στίς προκλήσεις τῶν καιρῶν θά εἶναι νά συνεχίσουμε νά διδάσκουμε τό Ὀρθόδοξα Δόγματα καί τήν Ἑλληνορθόδοξη Παράδοσή μας, καλλιεργώντας μέσῳ αὐτῶν στά παιδιά τοῦ Σχολείου τόν σεβασμό στήν ἑτερότητα, στήν διαφορετικότητα καί στά Ἀνθρώπινα Δικαιώματα χωρίς νά φτάσουμε ὅμως στό σημεῖο νά ὑποβαθμίσουμε τήν Ὀρθόδοξη Παράδοσή μας καί τήν ἐθνική ἰδιοπροσωπεία μας. Ὁ Ὀρθόδοξος Χριστιανός μέ ἐφόδιο τήν Πίστη καί τήν Παράδοσή του, τήν ὁποία διδάσκεται καί θά συνεχίσει νά διδάσκεται ἀπό τήν Ἐκκλησία καί ἀπό τό Σχολεῖο, θά μπορέσει νά ἀντιμετωπίσει μέ ἐπιτυχία τά προβλήματα τῆς ἐποχῆς, ὅπως εἶναι οἱ ἐξελίξεις στούς τομεῖς τῆς Βιοηθικῆς, τῆς Τεχνολογίας, τῆς Μεταναστεύσεως κ.λπ. Θά καταστεῖ ἐπίσης ὁ Ὀρθόδοξος τοῦ 21ου αἰῶνος, φορεύς ἱεραποστολικοῦ ἔργου, διδάσκων τήν Ὀρθοδοξία στούς Εὐρωπαίους Ἑταίρους μας καί στούς ἀλλοδαπούς συνανθρώπους μας πού ζοῦν στήν χώρα μας, ἐν πνεύματι ἐλευθερίας καί μέ σεβασμό στό ἀνθρώπινο πρόσωπο. Αὐτή πιστεύω ὅτι εἶναι ἡ ἀποστολή τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν στήν ἐποχή μας. Ἀγαπητοί μου, Μέ αὐτές τίς σκέψεις εὐλογῶ τίς ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου σας καί εὔχομαι ὁ Παράκλητος νά φωτίζει καί νά ἁγιάζει τό ἔργο σας. |
 |
|